Rozporządzenie Senatu Rządzącego
Wolnego Miasta Krakowa

z dnia 24 maja 1817 r.

Rozporządzenie wykonawcze do ustawy
Zgromadzenia Reprezentantów z 10 marca 1817 r. o uchyleniu podatków akcyzowych
od artykułów pierwszej potrzeby

Dziennik Rozporządzeń Rządowych Wolnego, Niepodległego
i Ściśle Neutralnego Miasta Krakowa i Jego Okręgu z 1817 r.

Do Nr 1497

My, Prezes i senatorowie Wolnego, Niepodległego i Ściśle Neutralnego Miasta Krakowa i Jego Okręgu.

Przywodząc do wykonania artykuł VII. uchwały Zgromadzenia Reprezentantów pod dniem 10 marca br. zapadłej, mocą której przez uchylenie podatków akcyzowych od artykułów pierwszej potrzeby i dowóz wolny rzeczonych artykułów do miasta Krakowa i miasteczek okręgowych, od dnia 1 czerwca br. poczynając, orzeczonym został, z zastrzeżeniem jedynie zachowania przepisów policyjnych. Na wniesienie Wydziałów Spraw Wewnętrznych i Policji tymczasowie stanowimy, co następuje.

Art. 1.

Wydział Dochodów Publicznych obwieści wszystkich oficjalistów poboru konsumcyjnego, tak w mieście Krakowie jak i w Okręgu, iż począwszy od dnia 1 czerwca wszelki pobór akcyzowy od mięsa, piwa i innych artykułów, które opłacie suchej taksy podlegały, ustać ma; i że takowe artykuły wolno przez kogokolwiek i w każdym czasie mogą być do miasta i miasteczek w Okręgu wprowadzane.

[hasła: podatek akcyzowy, opłata konsumpcyjna, sucha taksa, Wydział Dochodów Publicznych]

Art. 2.

Gdy przez ustanowienie wolności wprowadzania na konsumcję do miasta Krakowa i miasteczek w Okręgu wszelkich artykułów pierwszej potrzeby, jakimi są: mięso, piwo, mąka, krupy, jagły i chleb, należy się Rządowi zabezpieczyć względem ich dobrego gatunku; przeto w mieście Krakowie Urząd Policji Pośredniej, przy pomocy urzędników policyjnych zdrowia; w Okręgu zaś policyjne miejscowe władze czuwać będą, aby artykuły powyższe wprowadzane i sprzedawane pod żadnym względem zdrowiu ludzkiemu nie były szkodliwymi.

[hasła: kontrola żywności, Urząd Policji Pośredniej, policja lekarska, urzędnicy policyjni]

Art. 3.

Każdy przekonany o wprowadzenie i sprzedaż niezdrowych artykułów żywności, oprócz konfiskaty sprzedawanego przedmiotu utraci na zawsze prawo sprzedaży, i ulegnie karom za podobne przestępstwo ustawami policyjnymi przepisanym.

[hasła: kontrola żywności, konfiskata, ciężkie przestępstwa policyjne]

Art. 4.

Że zaś wolność wprowadzenia mięsa i sprzedaży tegoż szczególnej baczności Rządu wymaga, stanowi się iż każdy chcący bić na handel bydło lub trzodę w mieście Krakowie lub w Okręgu, winien wprzód będzie na to uzyskać konsens, który w mieście Krakowie Wydział Spraw Wewnętrznych i Sprawiedliwości, w Okręgu zaś władze miejscowe policyjne, jakimi są wójci i ich zastępcy po wsiach, bezpłatnie na papierze stemplowym ceny groszy piętnastu wydawać będą, pod odpowiedzialnością za wszelką w tej mierze czynioną trudność. Zagraniczni zaś mieszkańcy mięso na sprzedaż wprowadzający winni równie będę mieć świadectwa władz miejscowych miast, miasteczek lub wsiów, w których są zamieszkałymi, iż artykuły żywności od nich na sprzedaż wystawiane, a szczególnie mięso, jest z miejsc żadnej niepodlegających zarazie, i w żadnym sposobie zdrowiu ludzkiemu szkodzić nie mogące. Od obowiązków powyższych uwalniają się wszyscy cechowi rzeźnicy, tudzież ci, którzy na bicie bydła już otrzymali konsens od przyzwoitej władzy za czasów Księstwa Warszawskiego lub obecnego Rządu, którzy sprzedawać będą mięso w swych zwyczajnych jatkach.

[hasła: kontrola żywności, Wydział Spraw Wewnętrznych, ubój zwierząt, zezwolenie na handel mięsem, opłata stemplowa, wójt gminy, Księstwo Warszawskie]

Art. 5.

Każdy sprzedający mięso, wyjąwszy cechowych rzeźników, winien będzie mieć zawsze przy sobie konsens lub świadectwo w artykule poprzedzającym orzeczone, by takowym na zażądanie urzędnika policyjnego w każdym razie ze służącego mu prawa sprzedaży wywieść się mógł.

[hasła: kontrola żywności, zezwolenie na handel mięsem, urzędnicy policyjni]

Art. 6.

Władze policyjne miejscowe czuwać pilnie powinny, aby bydło lub trzoda przez koncesjonowanych rzeźników bite, były zdrowe, i w razie dostrzeżenia przeciwnego postępowania winne są zaraz pociągać przestępnych przed właściwe policyjno- sądowe władze do ukarania,wedle obmowy art. 5. niniejszego urządzenia.

[hasła: kontrola żywności, ubój zwierząt]

Art. 7.

Sprzedający nie będą mogli sprzedawać mięsa w sztukach na oko; ale na funty i wagę sprawiedliwą, wyjąwszy przypadki, gdyby kupujący sami żądali na sztuki bez wagi kupować.

[hasła: handel mięsem]

Art. 8.

Artykuły żywności w art. 2. wyszczególnione mogą być każdego dnia w tygodniu do miasta Krakowa i miasteczek w Okręgu wprowadzane i sprzedawane, wyjąwszy dni świętalne, w których sprzedaż do godziny dziewiątej rannej jedynie dozwala się, tudzież świąt normalnych uroczystych, jako to: w Niedzielę Wielkanocną, Zielone Świątki, Boże Ciało, w dzień Wszystkich Świętych 1. listopada, dzień Bożego Narodzenia, w których żadna sprzedaż miejsca mieć nie będzie.

[hasła: handel mięsem, sprzedaż żywności, ograniczenia handlu, dni świąteczne]

Art. 9.

Miejsca do sprzedaży w Krakowie naznaczają się, jako to:

Do sprzedaży mięsa w mieście – wewnętrzna przestrzeń placu św. Szczepana.

Na przedmieściu Kleparz – plac dawnych jatek.

Na Kazimierzu – plac Wolnica zwany, za gmachem starego Ratusza sytuowany.

Co do sprzedaży chleba czarnego i białego, mąki, krup i jagieł, artykuły te mają być dobrze wypieczone, sprzedawane na placach zwyczajnych, na których dotąd sprzedaż tychże odbywała się. Władze policyjne miejscowe w miasteczku Chrzanowie i Nowej Górze wyznaczą place do sprzedaży powyżej wyszczególnionych artykułów.

[hasła: handel mięsem, ograniczenia handlu, sprzedaż żywności]

Art. 10.

Gdy przez rozrządzenie artykułu poprzedniego wskazanymi są miejsca do sprzedaży, przeto pod konfiskatą przedmiotu sprzedaży zabrania się wszelkiej pokątnej sprzedaży, tak po placach innych, jako też przez roznoszenie żywności po domach prywatnych.

[hasła: handel mięsem, sprzedaż żywności, handel obwoźny]

Art. 11.

Gdy wolność w wprowadzaniu piwa jest równie orzeczoną, przeto wszyscy posiadający browary w Okręgu lub za granicą będą mogli takowe wprowadzać do miasta Krakowa i miasteczek w Okręgu będących i sprzedawać, tak wprost konsumentom prywatnym jako też szynkarzom miejskim; ci zaś ostatni takowe bez wszelkiej przeszkody szynkować.

[hasła: sprzedaż żywności, handel alkoholem]

Art. 12.

Rzeźnicy, piwowary, piekarze, krupnicy, mącznicy, i jaglarze cechowi nie będą mogli żadnych czynić przeszkód w sprzedaży artykułów żywności osobom tymiż handlującym, i handlarze wspomniani wyłącznie pod dozorem i opieką policji miejscowej zostawać mają.

[hasła: sprzedaż żywności, handel alkoholem]

Art. 13.

Wydział Policji w epokach zwyczajnych ogłaszać będzie taxy wiktutałów, z potrąceniem uchylonego podatku, i nikomu z handlujących artykułami tymi nie będzie wolno wyżej nad ustanowioną taksę sprzedawać.

[hasła: Wydział Policji, ceny żywności]

Art. 14.

Urządzenie niniejsze przez gazety krajowe, Dziennik Rządowy ma być obwieszczone, na placach targowych dla publicznej informacji do odczytania wystawione, oprócz czego Wydział Spraw Wewnętrznych i Sprawiedliwości w mieście, władze zaś policyjne miejscowe po wsiach zwykłym sposobem podadzą go do wiadomości każdego w szczególności mieszkańca.

[hasła: Wydział Spraw Wewnętrznych, ceny żywności, Dziennik Rządowy]

Art. 15.

Wykonanie niniejszego urządzenia i ścisłe dopilnowanie wykonania Wydziałowi Spraw Wewnętrznych i Policji, w szczególności zaś wójtom gminnym i Policji Pośredniej w mieście; wójtom zaś i ich zastępcom w Okręgu polecamy.

[hasła: Wydział Spraw Wewnętrznych, wójt gminy, Urząd Policji Pośredniej]

Działo się na posiedzeniu Senatu w Krakowie, dnia 24 maja 1817 r.

(podpisano) Wodzicki, Mieroszewski – sekretarz generalny Senatu.