Rozporządzenie Senatu Rządzącego
Wolnego Miasta Krakowa

z dnia 8 marca 1819 r.

Rozwinięcie ustawy Zgromadzenia Reprezentantów z 15 grudnia 1818 r.
O korzyściach dla budujących domy z trwałych materiałów

Dziennik Rozporządzeń Rządowych Wolnego, Niepodległego
i Ściśle Neutralnego Miasta Krakowa i Jego Okręgu z 1819 r.

Nr 673 DGS

My, Prezes i senatorowie Wolnego, Niepodległego
i Ściśle Neutralnego Miasta Krakowa i Jego Okręgu.

Wprowadzając w wykonanie prawo zapadłe na Zgromadzeniu Reprezentantów w dniu 15 grudnia roku zeszłego, a przez Senat w dniu 21 tegoż miesiąca jako obowiązujące od dnia 1 lutego roku bieżącego ogłoszone, tudzież rozwijając go na mocy artykułu 5 tegoż prawa; w przedmiocie korzyści zapewnionych budującym nowe domy z twardego materiału, lub podobne spustoszałe i niemieszkalne z gruntu reparującym, tudzież w przedmiocie środków znaglających właścicieli do przedsięwzięcia reparacji onych, stanowimy, co następuje:

Art. 1.

Przez domy spustoszałe i niemieszkalne z gruntu reparacji potrzebujące rozumieją się domy, w których przez osiadanie fundamentów mury magistralne, sklepienia lub większa część wewnętrznych murów tak niebezpiecznie rysuje się i od pionu odchodzi, iż na nowo przestawianymi lub do pewnej wysokości nowymi fundamentowymi murami podciąganymi być muszą.

[hasła: domy, remont, fundamenty, mury]

Art. 2.

Przez domy zaś podpustoszałe i reparacji głównej potrzebujące niemieszkalne rozumieją się domy, w których dla starości lub złego utrzymywania, od szczytu aż do samego dołu, przez wszystkie piętra, wiązania, belki, sklepienia zgniły lub spróchniały i nowej restauracji potrzebuią; do rzędu tego należą równie domy, które dla nieukończenia ich są niemieszkalnymi.

[hasła: domy, remonty, sklepienie]

Art. 3.

Stawiający domy nowe, a chcący korzystać z dobrodziejstw nowo budującym się zapewnionych, winni będą oprócz zastosowania się do przepisów budowniczo- policyjnych, tudzież do ogólnych planów upięknienia miasta, budować domy swoje na piętra, wyjąwszy przedmieścia stolicy i ulice poboczne miast okręgowych, a w szczególności złożyć przed wszystkim plan, według którego budować zamyślają, po zatwierdzeniu którego przez Senat i sprawdzeniu na gruncie przez biegłych wykonania tegoż planu, przypuszczonymi będą przez Senat do rzeczonych dobrodziejstw.

[hasła: domy, prawo budowlane, upięknienie Krakowa, Senat Rządzący, biegli budowniczowie]

Art. 4.

Co zaś do reparujących domy spustoszałe, podpustoszałe i niemieszkalne w art. 1- szym i 2-gim niniejszego rozwinięcia opisane, ci w razie podobnym żądać powinni zesłania na grunt komisji, i złożyć w ręce tejże plan, podług ktorego życzą sobie reparację przedsięwziąść. Komisja składać się mająca z 3-ch biegłych przysięgłych i wójta właściwej gminy, opisze stan domu, i protokół rewizji wraz z planem i opinią Senatowi przedstawi. A gdy Senat uzna, iż reparacja przedsiewziąść się mająca należy do rzędu tych, które nadają prawo do korzyści wspomnianych, i plan zatwierdzi, zyskujący podobne przyznanie po wykonaniu reparacji według planu żądać będzie sprawdzenia tejże, które przez biegłych uskutecznionym zostanie.

[hasła: remonty, Senat Rządzący, biegli budowniczowie, wójt gminy]

Art. 5.

Tak stawiający domy nowe, jak spustoszałe i niemieszkalne reparujący, jeżeli oprócz innych korzyści, które im prawo zabezpiecza, zechcą równie na zasadzie tegoż prawa, pewne sumy na budowanie lub reparacje z funduszu laudemiów podnosić, złożyć powinni także wykaz kosztów prowadzić się mianej przez nich fabryki, aby w miarę wielkości tychże stosowne zasiłki uzyskiwali, a jeżeli na reparować się dopiero przez nich mających domach hipotekę wypożyczonej sumy zapisać zechcą, mają złożyć sądowe onych oszacowanie, wraz z wyciągiem tabularnym wszystkich na tychże domach znajdujących się ciężarów.

[hasła: domy, remonty, fundusz laudamialny, zabezpieczenie hipoteczne]

Art. 6.

Dla zapewnienia się, aby podnoszone sposobem pożyczki sumy z laudemiów nie na inny cel, jak na budowę obracanymi były, wypożyczający po zapisaniu hipoteki i pokwitowaniu z całej sumy, uzyskają od Senatu contra-rewersa, na mocy których w miarę posuwanej fabryki wydawane im będą do Kasy Głównej asygnacje na wypłatę cząstkową dopóty, dopóki suma contra-rewersem objęta nie będzie wyczerpaną.

[hasła: fundusz laudamialny, Senat Rządzący, Kasa Główna, zabezpieczenie hipoteczne]

Art. 7.

Końcem znaglenia właścicieli domów opustoszałych, podpustoszałych i niemieszkalnych do przedsięwzięcia niezwłocznej reparacji tychże, a to w duchu tyle razy wspomnianego prawa, wyznaczone będę komisje złożone z 3-ch biegłych przysięgłych i wójta gminy właściwej, którę zatrudnią się spisaniem rzeczonych domów, tak w stolicy, jak i w miastach okręgowych; na przyszłość zaś władze policyjne i wójci gmin obowiązanymi będą donosić z urzędu o podobnie spustoszałych i niemieszkalnych domach, celem użycia kroków znaglających do reparacji.

[hasła: domy, remonty, biegli budowniczowie, wójt gminy]

Art. 8.

Senat po wysłuchaniu zdania biegłych naznaczać będzie czas, w którym reparacje wykonanymi być powinny, czas ten nie będzie mógł być krótszym nad rok jeden, a dłuższym nad lat trzy; jeżeli w ciągu naznaczonego czasu reparujący domu nie wykończy lub jeżeli w ciągu roku pierwszego, gdy reparacja na lat kilka jest rozłożoną, fabryki nie rozpocznie, dom takowy pod sprzedaż publiczną sądową poddanym zostanie.

[hasła: Senat Rządzący, domy, remonty, sprzedaż licytacyjna]

Art. 9.

Koszta wynagrodzenia biegłych przysięgłych, którzy w wypadkach art. 4 i 7 niniejszego rozwinięcia wytkniętych użytymi zostaną, ponosić będę strony interessowane, ilość onych oznaczy Senat, w miarę podejmowanej przez nich pracy. W innych wypadkach rozwinięciem niniejszym wytkniętych, gdzie zdanie biegłych będzie potrzebnym, Budowniczowie Rządowi obowiązku biegłych dopełniać będą.

[hasła: Senat Rządzący, biegli budowniczowie]

Art. 10.

Trybunał I Instancji zawiadamiać będzie Senat o nabywcach domów, sposobem w poprzednim artykule wskazanym sprzedanych, a to końcem dopilnowania, aby obowiązkowi reparacji przez akt licytacyi przyjętemu zadosyć uczynili.

[hasła: Senat Rządzący, Trybunał I Instancji, sprzedaż licytacyjna]

Art. 11.

Aby z funduszu laudemiów budujący się lub reparujący zawsze zasiłki pobierać mogli, Senat po wyjściu lat dobrodziejstwa za rocznym wypowiedzeniem odbierać będzie od wypożyczających podniesione przez nich z funduszu laudemiów kapitały, a to w ratach, które według okoliczności oznaczy.

[hasła: Senat Rządzący, fundusz laudamialny]

Art. 12.

Oprócz korzyści przez prawo sejmowe budującym się lub reparującym zapewnionych, Senat w miarę wyłożonych przez właścicieli kosztów na budowę lub reparację domów w stolicy, udzielać onym będzie konsensa na prowadzenie szynków trunków, z uwolnieniem od opłaty na fundusz policyjny, a to na pewny przeciąg czasu, który lat 10 przechodzić nie ma.

[hasła: Senat Rządzący, wyszynk trunków, domy, remonty]

Wykonanie niniejszego urządzenia w czym do kogo należy, polecamy.

Działo się na posiedzeniu Senatu w Krakowie dnia 8 marca 1819 r.

[Podpisy] Wodzicki, Mieroszewski – sekretarz generalny Senatu.

(L.S.)