Wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 24 lipca 1923 r.
sygn. akt III Rw 321/23

1) Nie można uchylać się od winy, jeżeli przez swoje niedbalstwo nie dołożyło się pilności niezbędnej we własnym interesie.

2) Niezgłoszenie wypadku będącego podstawą wypłaty renty jest czynem karygodnym, rodzącym odpowiedzialność prywatnoprawną.

Sąd Najwyższy jako sąd rewizyjny
pod przewodnictwem sędziego Sądu Najwyższego Stefki,
a w obecności sędziów Sądu Najwyższego Bresiewicza i dr. Rybickiego jako sędziów, w sprawie Wincentego Gębki, stróża domowego w Krakowie, powoda, zastąpionego przez adwokata dr. Józefa Rosenzweiga,
przeciw Funduszowi Krajowemu we Lwowie, pozwanemu, zastąpionemu przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej, oddział w Krakowie, o zapłacenie renty,
wskutek rewizji obu stron od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie jako sądu odwoławczego z dnia 25 września 1922 r., sygn. akt II Bc 278/22, którym na odwołanie pozwanego zmieniono częściowo wyrok Sądu Okręgowego cywilnego w Krakowie z dnia 2 marca 1922 r., sygn. akt XI Cg 1039/20,
na posiedzeniu niejawnym orzekł:

1) nie uwzględnia się rewizji żadnej ze stron,
2) koszty przewodu rewizyjnego znosi się wzajemnie.

Uzasadnienie

Rewizje obu stron, oparte tylko na przyczynie rewizyjnej z § 505 pkt 1 k.p.c.¹starają się całą winę niezgłoszenia nieszczęśliwego wypadku z dnia 22 lutego 1917 r. przypisać stronie przeciwnej. Słusznie jednak wywiódł Sąd Apelacyjny, że przepisy §§ 29 i 31 ustawy z dnia 28 grudnia 1887 r.² nakładają obowiązek zgłoszenia wypadku na obie strony. Gdyby choć jedna ze stron zgłosiła była wypadek w czasie oznaczonym ustawą, Zakład ubezpieczenia przyznałby powodowi rentę. Wina niezgłoszenia wypadku obciąża zatem obie strony.

¹ Austriacka ustawa z dnia 1 sierpnia 1895 r. o postępowaniu sądowem w cywilnych sprawach spornych (Procedura cywilna), Dz.U.P. 1895 poz. 113.
² Austriacka ustawa z dnia 28 grudnia 1887 r. o ubezpieczaniu robotników na wypadek przygody, Dz.U.P. 1878 nr 1.

Niniejsza publikacja została sfinansowana ze środków Priorytetowego Obszaru Badawczego Heritage w ramach Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim

W szczególności nie może uchylać się od niej powód, który przez niedbalstwo swe nie dołożył pilności niezbędnej we własnym interesie (§§ 1297 i 1304 k.c.3). Nie może się także uchylać od odpowiedzialności i pozwany przez wskazanie, że niezgłoszenie jest tylko zagrożone karą administracyjną, czyn karygodny bowiem rodzi właśnie odpowiedzialność prawno-prywatną (§ 1295 k.c.). Słusznie przeto przyjął sąd II instancji winę obu stron i podzielił odpowiedzialność prawno- prywatną w myśl § 1304 k.c.

Orzeczenie o kosztach przewodu rewizyjnego opiera się na przepisach §§ 50 i 43 ust. 1 k.p.c.

[Przytoczone przepisy: § 50, § 43 ust. 1, § 505 pkt 1 k.p.c. z 1895 r., § 1297, § 1295, § 1304 k.c. z 1811 r., §§ 29 i 31 austriackiej ustawy z dnia 28 grudnia 1887 r. o ubezpieczaniu robotników na wypadek przygody, Dz.U.P. 1878 nr 1]

3 Allgemeines bürgerliches Gesetzbuch für die gesammten deutschen Erbländer der Oesterreichischen Monarchie, Justizgesetzsammlung 1811 nr 946. Oficjalny tekst polski: Powszechna księga ustaw cywilnych dla wszystkich krajów dziedzicznych niemieckich Monarchii Austryackiej, Wiedeń 1811, cz. I-III.