Wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 20 lutego 1923 r.
sygn. akt III Rw 655/22

Przesłuchanie stron jest pomocniczym środkiem dowodowym i można go dopuścić dopiero wtedy, gdy dowodu nie można było uzyskać drogą żadnych innych przeprowadzonych środków dowodowych.

Sąd Najwyższy jako sąd rewizyjny
pod przewodnictwem sędziego Sądu Najwyższego Angermana,
a w obecności sędziów Sądu Najwyższego dr. Sieradzkiego i dr. Sokalskiego jako sędziów
w sprawie Tekli Kuklewiczowej w Radłowie, powódki, zastąpionej przez adwokata dr. Palińskiego tamże,
przeciw Janowi Kuklewiczowi w Radłowie, pozwanemu, zastąpionemu przez adwokata dr. S. Horowitza w Krakowie,
o rozdział małżeństwa od stołu i łoża z.p.n.¹,
wskutek rewizji powódki od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie jako sądu odwoławczego z dnia 1 grudnia 1921 r., sygn. akt II Bc 287/21, którym na odwołanie powódki zatwierdzono wyrok Sądu Okręgowego cywilnego w Krakowie z dnia 10 marca 1921 r., sygnatura akt XI Cg 1201/20,
na posiedzeniu niejawnym orzekł:

nie uwzględnia się rewizji powódki, która zapłaci pozwanemu tytułem kosztów postępowania rewizyjnego 3.440 marek polskich do dni czternastu pod rygorem egzekucji.

Uzasadnienie

Wywody rewizyjne, które w przeważnej swej części są prawie dosłownym powtórzeniem wywodów odwołania, znajdują odparcie w pobudkach zaczepionego wyroku odwoławczego, do których odsyła się powódkę. Przy tym się zauważa: przesłuchanie stron jest w myśl § 372 k.p.c.² pomocniczym środkiem dowodowym i można go dopuścić dopiero wtedy, gdy dowodu nie można było uzyskać drogą żadnych innych przeprowadzonych środków dowodowych. W niniejszym sporze sąd I instancji przesłuchał cały szereg świadków, a wyniku tego postępowania, jak i dowód z akt karnych dały zupełny, wyczerpujący obraz pożycia i charakteru

¹ Znaczenie nieustalone.
² Austriacka ustawa z dnia 1 sierpnia 1895 r. o postępowaniu sądowem w cywilnych sprawach spornych (Procedura cywilna), Dz.U.P. 1895 poz. 113.

Niniejsza publikacja została sfinansowana ze środków Priorytetowego Obszaru Badawczego Heritage w ramach Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim

stron procesowych oraz wyjaśniły wystarczająco wszystkie okoliczności dla tego sporu decydujące.

Dlatego dalszych dowodów, w szczególności z przesłuchania stron, nie było potrzeby przeprowadzać.

O wadliwości postępowania nie może być zatem mowy. Sprzeczności w rozumieniu § 503 pkt 3 k.p.c. wcale powódka nie wykazała w swej rewizji, nie dowiodła bowiem by wyrok zaczepiony opierał się w jakimś istotnym punkcie na przypuszczeniu faktycznym, sprzecznym z aktami.

Ponieważ sądy niższych instancji, słusznie zresztą przyjęły, że powódka nie wykazała, by zachodził z twierdzonych w skardze ważnych powodów, orzeczenie rozdziału od stołu i łoża po myśli § 109 k.c.³, przeto musiały ją w następstwie zgodnie z ustaleniami i ustawą z jej żądaniem oddalić.

Nie zachodzi więc żadna z powołanych w rewizji przyczyna rewizyjna i należało rewizję powódki pozostawić bez skutku.

Orzeczenie o kosztach postępowania rewizyjnego opiera się na przepisach §§ 50 i 41 k.p.c.

[Przytoczone przepisy: §§ 50, 41, 372, pkt 3 § 503 k.p.c. z 1895 r., § 109 k.c. z 1811 r.]

³ Allgemeines bürgerliches Gesetzbuch für die gesammten deutschen Erbländer der Oesterreichischen Monarchie, Justizgesetzsammlung 1811 nr 946. Oficjalny tekst polski: Powszechna księga ustaw cywilnych dla wszystkich krajów dziedzicznych niemieckich Monarchii Austryackiej, Wiedeń 1811, cz. I-III.

Niniejsza publikacja została sfinansowana ze środków Priorytetowego Obszaru Badawczego Heritage w ramach Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim