Wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 17 października 1923 r.
sygn. akt III Rw 1813/22

1) Sąd rewizyjny nie może zmieniać ustaleń faktycznych sądu odwoławczego. Zaczepianie tych ustaleń nie przedstawia żadnej ustawowej przyczyny rewizyjnej.

2) Przedłożone dopiero w rewizji dowody nie mogą być jako nowość rozpatrywane w postępowaniu rewizyjnym.

Sąd Najwyższy jako sąd rewizyjny
pod przewodnictwem sędziego Sądu Najwyższego dr. Sieradzkiego, a w obecności sędziów Sądu Najwyższego dr. Rutkowskiego i Hroboniego jako sędziów,
w sprawie Chaima Aryana Finstera, właściciela realności w Krakowie ul. Sołtyka 6 i Arona Samuela Maibrucha, właściciela realności w Krakowie ul. Sołtyka 6, powodów, zastąpionych przez adwokata dr. Judę Zimmermana w Krakowie, ul. Grodzka 59,
przeciw spadkobiercom śp. Aleksandra Kaima w Zakrzówku, a to: Helenie z Lisowskich Kaimowej, Aleksandrowi Kaimowi oraz nieletnim Władysławowi Kaimowi, Michałowi Kaimowi, Karolowi Kaimowi, Helenie Kaim, Anieli Kaim, Józefowi Kaimowi, Marii Kaim, Jadwidze Kaim, Joannie Kaim, Stefanii Kaim i Stanisławowi Kaim, działającym przez matkę i opiekunkę Helenę z Lisowskich Kaimową w Zakrzówku, pozwanym, zastąpionym przez adwokata dr. Adama Lewartowskiego w Krakowie ul Stolarska 7,
o zeznanie kontraktu kupna i sprzedaży itd. z.p.n.¹,
wskutek rewizji pozwanych od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie jako sądu odwoławczego z dnia 29 marca 1922 r., sygn. akt IV Bc 243/21, którym na odwołanie powoda zmieniono wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 6 maja 1921 r., sygnatura akt XI Cg 2270/20, na posiedzeniu niejawnym orzekł

1) nie uwzględnia się rewizji pozwanych,
2) pozwani winni zapłacić powodom koszty postępowania rewizyjnego w kwocie 11.210 marek polskich do dni czternastu po rygorem egzekucji.

¹ Znaczenie nieustalone.

Niniejsza publikacja została sfinansowana ze środków Priorytetowego Obszaru Badawczego Heritage w ramach Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim

Uzasadnienie

Rewizja pozwanych oparta na przyczynach rewizyjnych z § 503 pkt 2, 3 i 4 k.p.c.² nie jest uzasadniona.

Na wywody rewizji w przedmiocie nieważności zaskarżonego wyroku, którą pozwani uzasadniają przepisem § 503 pkt 2 k.p.c. zauważa się, że przepis ten dotyczy przyczyny rewizyjnej, polegającej na niedokładności postępowania odwoławczego, nie dotyczy zaś nieważności, gdyż do niej odnosi się przepis § 503 pkt 3 k.p.c., na który pozwani nie powołują się.

Co do przyczyn rzekomej nieważności zaskarżonego wyroku, to dopatrują się jej pozwani w tym, że sąd odwoławczy nie wspomniał w zaskarżonym wyroku o motywach, które skłoniły powoda do użycia pośrednictwa śp. Aleksandra Kaima do kupna spornej parceli. Otóż zarzut pod względem faktycznym nie jest zgodny z pobudkami zaskarżonego wyroku, w którym wyraźnie sąd odwoławczy naprowadza, że powodowie napotykając na trudności w zbyciu spornej parceli bezpośrednio od samego Zakładu ubogich starych kobiet fundacji św. Anastazji odnieśli się w tym względzie do śp. Aleksandra Kaima, ten zaś na to pośrednictwo się zgodził.

Na czym te trudności polegały wyjaśnili powodowie Chaim Aryan Finster i Aron Samuel Maibruch w swych zeznaniach jako strony, na których to zeznaniach oparł Sąd Apelacyjny powyższe swoje ustalenia, z czego wynika, że Sądowi Apelacyjnemu znane były owe trudności, a nie uważał za wskazane ogólnikowo o nich w pobudkach zaskarżonego wyroku wspomnieć, to pod względem prawnym niedokładności postępowania nie są uzasadnione.

Przyczyny rewizyjnej z § 503 pkt 3 k.p.c. pozwani nie wywiedli w sposób ustawą przepisany, nie wykazali bowiem, w którym to istotnym punkcie zasadza się zaskarżony wyrok na sprzecznej rzekomo z aktami sporu przesłance faktycznej.

Wywody odnośnie rewizji zaczepiają jedynie ustalenia faktyczne sądu odwoławczego w przedmiocie muru granicznego i zapłaty ceny kupna, a nie wykazują przyczyny rewizyjnej z § 503 pkt 3 k.p.c. w sposób wyżej podany.

Zaczepione jednak przez pozwanych ustalenia faktyczne powziął Sąd Apelacyjny na podstawie wyników sprawy apelacyjnej i ponowionych na niej dowodów.

Sąd rewizyjny nie może zmieniać tych ustaleń (§ 513 k.p.c.), zaczepianie tych ustaleń nie przedstawia w ogóle żadnej ustawowej przyczyny rewizyjnej.

Chybione w końcu pod względem prawnym, a pozostające niezgodne z treścią pobudek zaskarżonego wyroku wywody rewizji w przedmiocie rzekomo mylnej oceny sprawy przez sąd odwoławczy pod względem prawnym, że między powodami a śp. Aleksandrem Kaimą przyszedł do skutku kontrakt kupna i sprzedaży względnie odsprzedaży, sąd odwoławczy bowiem oceniając ustalone fakty pod względem prawnym przyjął, że między powodami, a śp. Aleksandrem Kaimą przyszła do skutku

² Austriacka ustawa z dnia 1 sierpnia 1895 r. o postępowaniu sądowem w cywilnych sprawach spornych (Procedura cywilna), Dz.U.P. 1895 poz. 113.

Niniejsza publikacja została sfinansowana ze środków Priorytetowego Obszaru Badawczego Heritage w ramach Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim

umowa o najem, z mocą której ten ostatni za umówionym wynagrodzeniem (2.000 koron) zobowiązał się sporną parcelę nabyć dla powodów od Zakładu na swoje imię, a następnie nabyte przez siebie do tej parceli prawa przenieść na powodów. Ocena powyższa nie przedstawia w myśl § 1151 k.c.3 żadnej wątpliwości.

Przedłożone przez pozwanych dopiero w rewizji poświadczenie Siostry Przełożonej Felicjanek nie mogło być jako nowość po myśli § 504 k.p.c. rozpatrywane w postępowaniu rewizyjnym.

Należało zatem nieuzasadnionej rewizji nie uwzględnić. Orzeczenie o kosztach postępowania rewizyjnego polega na §§ 41 i 50 k.p.c.

[Przytoczone przepisy: § 41, § 50, § 504, § 503 pkt 2, 3 i 4, § 513 k.p.c. z 1895 r., § 1151 k.c. z 1811 r.]

³ Allgemeines bürgerliches Gesetzbuch für die gesammten deutschen Erbländer der Oesterreichischen Monarchie, Justizgesetzsammlung 1811 nr 946. Oficjalny tekst polski: Powszechna księga ustaw cywilnych dla wszystkich krajów dziedzicznych niemieckich Monarchii Austryackiej, Wiedeń 1811, cz. I-III.

Niniejsza publikacja została sfinansowana ze środków Priorytetowego Obszaru Badawczego Heritage w ramach Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim