Wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 28 marca 1922 r.
sygn. akt III Rw 2037/21

1) Wyrażenie wyroku, że wina pozwanego jest większa, a wina powódki gorsza, nie stanowi wedle pojęcia tych wyrazów sprzeczności. Gdyby nawet można było je uznać za sprzeczne i gdyby pobudki wyroku były istotnie w tym szczególe za mało stanowcze, to taki brak wyroku nie podpada pod przyczyny jego nieważności.

2) Często powtarzające się słowne znieważanie obelżywymi wyrazami małżonka mogą stanowić dokuczliwe udręczenia małżonka.

3) Niedopuszczalne w postępowaniu rewizyjnym jest podważanie ustaleń faktycznych wyroku sądu niższej instancji.

Sąd Najwyższy jako sąd rewizyjny
pod przewodnictwem sędziego Sądu Najwyższego dr. Bresiewicza, a w obecności sędziów Sądu Najwyższego dr. Mierzeńskego i dr. Sokalskiego jako sędziów,
w sprawie Marii Cieplikowej, żony starszego oficjała pocztowego w Krakowie, powódki, zastąpionej przez adwokata Rosenzweiga,
przeciw Józefowi Cieplikowi, starszemu oficjałowi pocztowemu w Krakowie, pozwanemu, zastąpionemu przez adwokata dr. Lewandowskiego, o rozdział od stołu i łoża,
wskutek rewizji powódki i pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie jako sądu odwoławczego z dnia 4 lipca 1921 r. sygn. akt IV Bc 133/21, którym na odwołanie powódki i pozwanego zatwierdzono wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 14 lutego 1921 r., sygn. akt XI Cg 1874/20,
na posiedzeniu niejawnym orzekł:

1) rewizji powódki i pozwanego, których koszty sami ponieść mają, nie uwzględnia się,

2) powódka winna zapłacić pozwanemu koszta odpowiedzi rewizyjnej w kwocie 1.480 marek do dni czternastu pod rygorem egzekucji.

Niniejsza publikacja została sfinansowana ze środków Priorytetowego Obszaru Badawczego Heritage w ramach Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim

Uzasadnienie

Rewizja pozwanego, oparta na przyczynach rewizyjnych z § 503 pkt 2 i 4 k.p.c.¹ nie jest uzasadniona.

Nie można uznać braku postępowania (§ 503 pkt 2 k.p.c.), mającego polegać w tym, że nie uznano zarzuconej nieważności z § 477 pkt 9 k.p.c. oraz, że nie zarządzono uzupełnienia rozprawy przez przeprowadzenie dalszych dowodów, mających wykazać winę powódki.

Pierwszy zarzut jest bezpodstawny, gdyż wyrażenie pierwszosądowego wyroku, że wina pozwanego jest większa, a wina powódki gorsza, nie stanowi wedle pojęcia tych wyrazów sprzeczności, a gdyby takowe nawet za sprzeczne można było uważać i pobudki wyroku były istotnie w tym szczególe za mało stanowcze, to taki brak wyroku nie podpada pod przyczyny nieważności z § 477 pkt 9 k.p.c., podane w przepisie tym szczegółowo.

Nieuzasadnioną jest również przyczyna rewizyjna z § 503 pkt 4 k.p.c. Gdy sąd odwoławczy, odrzucając pewne wnioski pierwszosądowego wyroku co do winy pozwanego, uznał przecież winę zachodzącą i po jego stronie, skoro ocena ta uzasadnioną jest ustaleniem, że pozwany żonę, swoją znieważał słownie obelżywymi wyrazami, które to wykroczenia często się powtarzające stanowiły ze względu na stan osób niewątpliwie dokuczliwe udręczenia powódki w rozumieniu § 109 k.c.²

Nie mniej bezpodstawną jest rewizja powódki, oparta również na przyczynach z § 503 pkt 2, 4 k.p.c.

W wywodach pierwszej z nich zwalcza rewizja ustalenia faktyczne zaczepionego wyroku co jest niedopuszczalnym w postępowaniu rewizyjnym; drugą zaś przyczynę wywodzi w ten sposób, że odstępując od ustaleń wyroku, na innym stanie faktycznym, który by zdaniem rewizji ustalić należało, chce oprzeć także prawne wnioskowanie, iż winę rozdziału ponosi sam pozwany.

Ocena prawna zaczepionego wyroku, oparta na ustalonym stanie faktycznym, jest jednak trafną i sąd rewizyjny ocenę tę w zupełności podziela.

Obu rewizji nie można było zatem uwzględnić. Orzeczenie o kosztach postępowania rewizyjnego polega na przepisach §§ 40, 41, 50 k.p.c.

[Przytoczone przepisy: §§ 40, 41, 50, 477 pkt 9, 503 pkt 2, 4 k.p.c. z 1895 r., § 109 k.c. z 1811 r.]

¹ Austriacka ustawa z dnia 1 sierpnia 1895 r. o postępowaniu sądowem w cywilnych sprawach spornych (Procedura cywilna), Dz.U.P. 1895 poz. 113.
² Allgemeines bürgerliches Gesetzbuch für die gesammten deutschen Erbländer der Oesterreichischen Monarchie, Justizgesetzsammlung 1811 nr 946. Oficjalny tekst polski: Powszechna księga ustaw cywilnych dla wszystkich krajów dziedzicznych niemieckich Monarchii Austryackiej, Wiedeń 1811, cz. I-III.

Niniejsza publikacja została sfinansowana ze środków Priorytetowego Obszaru Badawczego Heritage w ramach Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim