Wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 29 listopada 1921 r.
sygn. akt Rw 658/21

1) Wznowienie postępowania jest dopuszczalne, jeżeli wyrok Sądu Najwyższego mógłby mieć wpływ na orzeczenie w sporze, gdyby przed prawomocnym ukończeniem tego sporu, był znany sądowi orzekającemu.

2) Jeżeli sprawa posiadania spornego gruntu, która była przedmiotem pierwszego sporu jest następstwem umowy sprzedaż tego gruntu, która była przedmiotem drugiego sporu, to te dwa różne spory opierają się na jednym i tym samym stosunku prawnym.

3) Jeżeli niemożliwe jest pogodzenie rozstrzygnięć zapadłych w tych dwóch sporach, które wyłączają ustalenie wzajemnych praw i obowiązków wynikłych z umowy, koniecznym jest uregulowanie wytworzonego stosunku prawnego w drodze wznowionego postępowania.

Sąd Najwyższy jako sąd rewizyjny
pod przewodnictwem Prezesa Sądu Najwyższego Dworskiego,
a w obecności sędziów Sądu Najwyższego dr. Mendelsburga i dr. Rutkowskiego jako sędziów,
w sprawie Józefa Cichego w Przebieczanach, powoda, zastąpionego przez adwokata dr. Woźniakowskiego,
przeciw Barbarze ze Szwagrzyków Kotowej, Marii Szwagrzykównie, Annie Szwagrzykównie, Karolinie Szwagrzykównie, małoletnim Franciszkowi‚ Henrykowi i Stefanii Szwagrzykom do rąk opiekuna Jana Ciastonia w Przebieczanach, pozwanym, zastąpionym przez adwokata dr. Szado, o wznowienie postępowania,
z powodu rewizji powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie jako sądu odwoławczego z dnia 13 stycznia 1921 r., sygn. akt IV Bc 166/20, którym na odwołanie powoda zatwierdzono wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 1 września 1921 r., sygn. akt XI Cg 2000/20,
na posiedzeniu niejawnym orzekł

1) rewizję się uwzględnia i zaczepiony wyrok sądu odwoławczego w ten sposób się zmienia, że dopuszcza się wznowienie postępowania w sporze I Cg 355/19 Sądu Okręgowego cywilnego w Krakowie, uchyla się wyrok tegoż sądu z dnia 11 listopada 1919 r., sygn. akt I Cg 355/19 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 26 stycznia 1920 r., sygn. akt IV Bc 5/20, z tym że dalsza rozprawa w tym sporze ma być przeprowadzona.

Niniejsza publikacja została sfinansowana ze środków Priorytetowego Obszaru Badawczego Heritage w ramach Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim

2) pozwani winni zapłacić powodowi koszty postępowania trzech wszystkich instancji w kwocie 1749 marek w dniach 14 pod rygorem egzekucji oraz ponieść należytość od wyroku.

Uzasadnienie

Rewizja powołująca przyczyny rewizyjne § 503 pkt 3 i 4 k.p.c.¹ jest uzasadniona.

W obu sporach przeprowadzonych między powodem a pozwanymi, jako też między tymi a powodem tj. C 212/18 i I Cg 355/19, rozchodzi się o jeden i ten sam stosunek prawny, albowiem sprawa posiadania spornego gruntu przez powoda, co do którego to posiadania orzeczono w sporze C 212/18, jest następstwem umowy o kupno sprzedaż tegoż gruntu, która była przedmiotem sporu I Cg 355/19.

Okoliczności tej w każdym razie nie uchyla zarzut pozwanych, jakoby powód w każdym z wymienionych dwóch sporach umowę zawartą ze śp. Marią Szwagrzykową odmiennie był przedstawił i jakoby przez to w sporze C 212/18 był Sąd Najwyższy w błąd wprowadził. Obojętnym bowiem jest dla niniejszego sporu, czy powód nabył wówczas morgę gruntu ścisłe oznaczony, czy też morgę z gruntu, który Szwagrzykowej z podziału przypadnie i czy ta morga gruntu objął w posiadanie aż do czasu uskutecznienia podziału realności, jeśli jak to Sąd Najwyższy w sporze C 212/18 orzekł, umowa kupna sprzedaży zawarta między Józefem Cichym a Marią Szwagrzykową jest ważna.

W każdym razie ze względu na ten organiczny związek obu sporów, wspomniany wyrok Sądu Najwyższego może mieć znaczenie przesądzające dla sporu I Cg 355/19 i mógłby mieć wpływ na rozstrzygnięcie tego sporu, gdyby w owym czasie był wiadomym.

Przy tych niedających się pogodzić rozstrzygnięć w tych dwóch wspomnianych sporach wyłączających ustalenie wzajemnych praw i obowiązków z umowy wynikłych, koniecznym jest uregulowanie wytworzonego stosunku prawnego.

Dlatego też nie są uzasadnione zarzuty podnoszone przez pozwanych w toku niniejszego sporu o wznowienie postępowania, a w szczególności także zarzut odnośnie do skargi I Cg 355/19, jakoby była skargą o ustalenie. Tak samo nie mają znaczenia zarzuty wysnute z rzekomego zmienionego stanu hipotecznego realności, braku legitymacji niektórych pozwanych w sporze I Cg 355/19 i niewykonalności żądania skargi, bo pytania te na sprawę wznowienia nie mają wpływu i mogą być rozważane we wznowionym postępowaniu.

Żądanie wznowienia postępowania jest więc uzasadnione, gdyż zachodzą warunki przepisu § 530 pkt 6 k.p.c. i dlatego należało w myśl § 541 k.p.c. uwzględniając rewizję, wyrok sądu odwoławczego zmienić i wznowienie postępowania dopuścić.

¹ Austriacka ustawa z dnia 1 sierpnia 1895 r. o postępowaniu sądowem w cywilnych sprawach spornych (Procedura cywilna), Dz.U.P. 1895 poz. 113.

Niniejsza publikacja została sfinansowana ze środków Priorytetowego Obszaru Badawczego Heritage w ramach Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim