Protokół jedenastego posiedzenia Wielkiej Rady Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 7 sierpnia 1819 r.
Or. Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. S I 77, s. 31–34. Edycja krytyczna: Mateusz Mataniak.

7 VIII 1819

[s. 31] Działo się na posiedzeniu Rady dnia 7 sierpnia 1819 r.

W obecności Prezesa Senatu1 i Rady, senatora Grodzickiego2, prezesa Appellacyi Nikorowicza3, Rektora Uniwersytetu Litwińskiego4, zastępcy konserwatora p. Adama Krzyżanowskiego5, zastępcy konserwatora Mikołaja Hoszowskiego6 i Darowskiego sekretarza Rady7.

Przedmiot. Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego przedstawia prośbę p. Krzyżanowskiego pracującego przy Obserwatorium Astronomicznym podaną, o powiększenie mu pensji, i projekt p. Łęskiego8 profesora astronomii względem podziału pensji adiunkta pomiędzy trzy individua. Uchwalono. Odpowiedzieć Rektorowi Uniwersytetu Jagiellońskiego, iż Rada postanowiwszy pozostawić okoliczność tę w dotychczasowym stanie, do żądań obok wymienionych nie przychyla się.

Przedmiot. Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego donosi, iż w czasie ferii szkolnych na 6 tygodni dla poratowania zdrowia z Krakowa oddalić się ma, i że miejsce [s. 32] jego najstarszy z dziekanów zastępować ma. Uchwalono. Oświadczyć Rektorowi, że Rada pobiera do wiadomości to doniesienie i oczekiwać będzie powrotu jego przed rozpoczęciem się kursu szkolnego.

Przedmiot. Senat Akademicki przedstawia uchwałę Wydziału Filozoficznego Literatury zapadłą w okoliczności ubiegania się p. Jana Nowickiego o Katedrę Języka Rosyjskiego w Uniwersytecie. Uchwalono. Gdy sam Wydział uznaje, iż p. Nowicki potrzebuje jeszcze wydoskonalenia się w tym języku, przeto Rektor Uniwersytetu wezwanym być ma, aby nowy konkurs do tej Katedry w gazetach zagranicznych, a szczególniej wileńskich, ogłosić.

Przedmiot. Senat Rządzący przesyła Radzie odpowiedź daną przez Rząd Królestwa Pruskiego w okoliczności reklamowanej przez Akademię sumy Nowowiejską zwanej, a na Gdańsku lokowanej, łącznie z wnioskiem senatora najmłodszego. Uchwalono. Odpowiedź obok wymienioną wraz z opinią senatora najmłodszego przesłać Rektorowi Uniwersytetu z wezwaniem, aby porozumiawszy się z członkami Uniwersytetu oznajmił Radzie, czyli dalsze popieranie [s. 33] tego interesu jest

życzeniem Uniwersytetu, a w razie tym, aby przesłać na ręce Rady dokumenta, jakie by Uniwersytet na popieranie praw swoich posiadać mógł.

Przedmiot. Senat Rządzący przesyła odpowiedź daną przez Najjaśniejszego Cesarza Wszech Rosji w okoliczności reklamowanych przez Uniwersytet funduszów w Królestwie Polskim sytuowanych. Uchwalono. Odpowiedź tą przesłać Rektorowi Uniwersytetu z wezwaniem, aby naradził się z członkami Uniwersytetu względem dalszych kroków, które w okoliczności tej przedsięwziąć by jeszcze wypadało.

Przedmiot. Senat Rządzący przesyła p. Szklarskiemu9 patent na prosektora przy Uniwersytecie. Uchwalono. Patent ten na ręce Rektora Uniwersytetu p. Szklarskiemu przesłać.

Przedmiot. Rektor Uniwersytetu przedstawia prośbę podaną przez p. Szopowicza10 o powiększenie mu pensji. Uchwalono. Odpowiedzieć p. Szopowiczowi przez Rektora, iż Rada nie znajduje dostatecznych pobudek do przychylenia się do jego prośby.

[s. 34] Przedmiot. P. Tavernier11 mistrz fechtunku przy Uniwersytecie prosi, aby kwota 241 złp p. Knap rękawicarzowi za dostawione do Szkoły Fechtunku effekta wypłaconą była. Uchwalono. Na ten ostatni raz przychylić się do prośby suplikanta i wezwać Senat Rządzący, aby kwotę 241 złp z funduszu oszczędności Kasy Szkolnej p. Knap wypłacić nakazał na ręce p. Tavernier, który obowiązanym będzie zdać rachunek z tegoż awansu.

Na tym posiedzenie ukończonym zostało.

[Podpisy] Wodzicki, Darowski – sekretarz Rady.

[hasła: Wielka Rada Uniwersytetu Jagiellońskiego, Senat Rządzący, Senat Akademicki, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, biskup krakowski, prezes Sądu Apelacyjnego Wolnego Miasta Krakowa, konserwator Uniwersytetu Jagiellońskiego, sekretarz Wielkiej Rady UJ, kasa szkolna, Katedra Języka Rosyjskiego UJ, szkoła fechtunku, Obserwatorium Astronomiczne]

1 Stanisław Wodzicki (1759–1843): prezes Senatu Rządzącego, polityk o przekonaniach ultrazachowawczych,

wróg niezależności UJ, swoją polityką doprowadził do wydania przez rządy państw opiekuńczych Przepisów tymczasowych dla Uniwersytetu (1821), które uchylały liberalny Statut uczelni z 1818 r., zasadniczo ograniczając jej autonomię; cieszył się poparciem Metternicha i Nowosilcowa; położył zasługi w dziedzinie botaniki, autor sześciotomowego dzieła „O hodowaniu, użytku, mnożeniu i poznawaniu drzew, krzewów, roślin i ziół” (1818–1828), J. Sondel, Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 1416–1417.

2 Feliks Grodzicki (ok. 1760–1838): w 1809 członek Tymczasowej Rady Administracyjnej w Krakowie,

członek-asesor Komisji Organizacyjnej z ramienia Austrii, od 1815 dożywotni senator WMK, od 1821 komisarz rządowy UJ, poseł do Zgromadzenia Reprezentantów 1817–1818, 1821–1822, PSB t. VIII, Wrocław-Kraków-Warszawa 1959–1960 (J. Bieniarzówna); „Gazeta Krakowska” nr 98 z 7 XII 1817; nr 97 z 5 XII 1821.

3 Józef Nikorowicz (1753–1833): od 1815 prezes Sądu Apelacyjnego WMK; studia ukończył na

Uniwersytecie Lwowskim, od 1793 prezes Sądu (Trybunału) Szlacheckiego w Tarnowie, od 1797 w

Krakowie, członek Wielkiej Rady UJ, wybrany w 1827 na prezesa Senatu Rządzącego, urzędu nie objął, J.Wawel- Louis, Urywki z dziejów i życia mieszkańców Krakowa, red. J. Bieniarzówna, W. Bieńkowski, „Biblioteka Krakowska” nr 117. Kraków 1977, s. 170–171; K. Hoszowski Biografie ośmiu zgasłych

członków Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Kraków 1869, s. 37–42.

4 Walenty Litwiński (1778–1823): w l. 1801/02 prof. w Katedrze Prawa Natury i Narodów na Uniwersytecie

Lwowskim, 1802–1811 suplent (zast. profesora) w Szkole Głównej Koronnej, 1811/12–1822/23 prof. w Katedrze Praktyki Sądowej i Prawa Kryminalnego; 1810 dziekan Wydziału Prawa, 1814/15–1820/21 Rektor UJ, dbał o uzyskanie szerszej autonomii przez uczelnię; uczestnik prac Nadzwyczajnego Zgromadzenia Prawodawczego (7 I–3 III 1818), 1817/1818 poseł do Zgromadzenia Reprezentantów, 1815–1823 sędzia Sądu Apelacyjnego WMK, od 1815 prezes TNK, 1810 członek loży „Przesąd Zwyciężony”, J. Sondel, op. cit., s. 770–771; PSB, t. XVII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1972, s. 494–495 (R. Dutkowa); P. M. Żukowski, Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 2: 1780–2012, red. D. Malec, Kraków 2014, s. 304–305; „Gazeta Krakowska” 1817, nr 98.

5 Adam Krzyżanowski (1785–1847): w l. 1807/08–1808/09 prof. nadzw. w Katedrze Prawa Wekslowego,

1809/10–1811/12 prof. Kodeksu Napoleona, kodeksu handlowego, prawa górniczego „tudzież praw na ostatnim sejmie ustanowionych”, 1812/13–1847 prof. w Katedrze Kodeksu Cywilnego i Handlowego; w l. 1814/15–1815/1816 i 1826/27–1832/33 dziekan Wydziału Prawa; 1845/46–1846/47 Rektor UJ; od 1816 członek TNK, prowadził praktykę adwokacką, P. M. Żukowski, op. cit., s. 262–263; J. Sondel, op. cit., s. 725; PSB, t. XV, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, s. 587–588 (J. Bieniarzówna).

6 Mikołaj Hoszowski (1778–1828): senator WMK, w 1809 czł. Centralnej Komisji Rządu Tymczasowego, od

1816 sędzia Sądu Apelacyjnego WMK, od 1816 członek Komitetu Prawodawczego, w l. 1817–1828 marszałek sejmowy, od 1816 członek TNK, w l. 1817/18, 1824/25–1827/28 zast. profesora w Katedrze Umiejętności Politycznych; 1818/19–1822/23 profesor tamże, w 1824 dziekan Wydziału Prawa UJ, P. M. Żukowski, op.cit., s. 189–190; PSB, t. X, s. 33–34 (C. Bąk).

7 Wincenty Darowski (1787–1862): dr praw UJ, od 1816 r. urzędnik WMK, w tym sekretarz generalny Senatu

Rządzącego (do 1843), czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, w l. 1846–1851 prezes Komitetu Gospodarczo-Rolniczego (późniejszego Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego), zwolennik uwłaszczenia chłopów, PSB, t. IV, Kraków 1937, s. 443 (W. Sobociński).

8 Józef Łęski (1760–1825): profesor astronomii i dziekan Wydziału Filozoficznego Akademii Krakowskiej

1812–1814, matematyk, kartograf i malarz; od 1803 i ponownie 1811–1824 kierownik Obserwatorium Astronomicznego w Krakowie, doprowadził do jego unowocześnienia, J. Sondel, op. cit., s. 785.

9 Walenty Szklarski: magister chirurgii, prosektor anatomiczny, Kalendarzyk polityczny Wolney i niepodległey

Rzeczypospolitey Krakowskiey pod opieką Trzech Nayjaśniejszych i Najpotężnieyszych Monarchów zostaiącey na rok 1819, Kraków 1819, s. 56.

1 0 Franciszek Szopowicz (1762–1839): profesor matematyki Uniwersytetu Krakowskiego, pedagog; od

1818 prof. w Katedrze Matematyki Elementarnej, 1831–1833 senator WMK, czł. TNK oraz Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk, Poczet sołtysów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miasta Krakowa (1228 – 2010), red. B. Kasprzyk, Kraków 2010, s. 771; J. Sondel, op. cit., s. 1437; K. Mrozowska, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1795 – 1850, [w:] Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1765 – 1850, t. 2, cz. I, red. K. Opałek, Kraków 1965 s. 107, 111.

1 1 Aleksander Tavernier: nauczyciel fechtunku, Kalendarzyk polityczny... na rok 1819, s. 55.