Protokół trzynastego posiedzenia Wielkiej Rady Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 28 października 1819 r.
Or. Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. S I 77, s. 36–40. Edycja krytyczna: Mateusz Mataniak.

28 X 1819

[s. 36] Działo się na posiedzeniu dnia 28 października 1819 r.

W obecności Prezesa Senatu i Rady Jaśnie Wielmożnego Wodzickiego1, JW ks. biskupa Woronicza2, senatora Grodzickiego3, JW Nikorowicza4 prezesa Appellacyi, JW Stadnickiego5, JW Krzyżanowskiego6, JW Litwińskiego7 Rektora, JW Hoszowskiego8, JW Markowskiego9 i Darowskiego sekretarza Rady10.

Przedmiot. Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego jako prezydujący w Senacie Akademickim przedstawia, aby albo Rada rozstrzygnęła spór pomiędzy Senatem Rządzącym a Akademią, wynikły o wypłatę sumy 410 330 złp 5 gr. przez Reprezentacyę na Oddział Publicznych Nauk naznaczonej albo aby się wstawiła do Senatu Rządzącego w tej mierze za Akademią. Uchwalono. Kommunikować podanie Rektora Senatowi z wnioskiem, aby zechciał przychylić się do przedstawienia Akademii i aby o decyzji swej zechciał Radę jak najspieszniej zainformować.

Przedmiot. Rektor Uniwersytetu przedstawia prośbę p. Szopowicza11 wniesioną o ustanowienie Katedry Matematyki Niższej i mianowanie go aktualnym profesorem. Uchwalono. Nim na budgecie Katedra Matematyki Niższej umieści się, mianuje Rada p. Szopowicza tymczasownie na mocy § 96 Wewnętrznego Urządzenia Uniwersytetu profesorem ekstraordynaryjnym przypuszczając go do równych [s. 37] z innymi profesorami ordynaryjnym prerogatyw i utrzymuje go tymczasownie przy płacy jaką pobiera.

Przedmiot. Rektor Uniwersytetu przedstawia żądanie p. Bandtkie12 profesora bibliografii wniesione o wypłacenie mu forszusów pieniężnych na zakupienie książek w proporcji za miesiące czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień i październik. Uchwalono. Upoważnić Rektora Uniwersytetu do wydania stosownej do Kasy Uniwersytetu assygnacji.

Przedmiot. Senat Akademicki przedstawia ks. Wojakowskiego na zastępcę nauczyciela języka rosyjskiego przy Uniwersytecie. Uchwalono. Mianować ks. Wojakowskiego zastępcą nauczyciela Katedry Języka Rosyjskiego przy Uniwersytecie, gdy ten przed delegowanym egzaminatorem ks. Kudrewiczem13 zdatność swoją udowodnił, a to z pensją dwóch trzecich części płacy do tej posady przywiązanej.

Przedmiot. Senat Akademicki donosi o zrezygnowaniu Katedry Teologii Pastoralnej i Wymowy Kaznodziejskiej [s. 38] przez JW ks. Łańcuckiego14, przedstawia aby objekta te z materią Teologii Moralnej połączonymi były, i aby ks. Janowski15 do ich nauczania został upoważnionym, równie jak i do pobierania całkowitej pensji do tej Katedry przywiązanej. Uchwalono. Ponieważ te trzy materie zawsze tylko jedną Katedrę składały, przeto odtąd znowu przez jednego tylko profesora, to jest ks. Janowskiego dawanymi być mają, którego w tym celu mianuje Rada również Profesorem Teologii Pastoralnej i Wymowy Kaznodziejskiej, i Senat Rządzący wezwanym być ma o wydanie mianowanemu stosownego patentu. Rezygnację JW ks. Łańcuckiego Rada przyjmuje i oświadcza mu swoje zadowolenie ze sprawowanych przez niego z odpowiadającym pożytkiem obowiązków nauczycielskich.

Przedmiot. Prezes Rady przedstawia list jednego ogrodnika drezdeńskiego nazwiskiem Poszarskiego, w którym tenże dopomina się od p. Estreichera16 wypłaty za dostarczone rośliny. Uchwalono. Kommunikować list Rektorowi Uniwersytetu do załatwienia w sposób utwierdzony kredyt Uniwersytetu.

[s. 39] Przedmiot. Rektor Uniwersytetu przedstawia wniosek ks. Garyckiego17 o przypuszczenie do wszystkich posiedzeń akademickich profesorów wysłużonych. Uchwalono. Odpowiedzieć Rektorowi Uniwersytetu, iżby oświadczył ks. Garyckiemu, iż przy rewizji Statutu wziętym będzie pod rozwagę żądanie emerytów.

Przedmiot. Rektor Uniwersytetu przedstawia prośby nauczycieli, p. Merle18 i p. Boguckiego19 podane o podwyższenie im pensji, równie jak i p. Dymidowicz20 przedstawia prośbę, aby pensja emerytalna jego podwyższoną być mogła. Uchwalono. Prośby te do Senatu Akademickiego przesłać dla użycia ich przy układaniu nowego budżetu. Na wniesienie członków Rady, iżby pensja sekretarzowi jej za rok upłyniony etatowy wysłużona wypłaconą być mogła. Uchwalono. Upoważnić Rektora do zaasygnowania do Kasy Głównej sumy 1416 złp 20 gr. [s. 40] z funduszu sumy 13 000 złp do dyspozycji Rady zostawionej, wypłacić się mającej tytułem pensji za rok 1818/1819 p. Darowskiemu sekretarzowi Rady, rachując od dnia 20 czerwca 1818 r. do 1 czerwca 1819 r.

Na tym posiedzenie ukończonym zostało.

[Podpisy] Wodzicki, Darowski – sekretarz Rady.

[hasła: Wielka Rada Uniwersytetu Jagiellońskiego, Senat Rządzący, Senat Akademicki, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, biskup krakowski, sekretarz Wielkiej Rady UJ, Katedra Języka Rosyjskiego UJ, Katedra Matematyki Niższej UJ. Katedra Bibliografii UJ, Katedra Teologii Pastoralnej i Wymowy Kaznodziejskiej UJ]

1 Stanisław Wodzicki (1759–1843): prezes Senatu Rządzącego, polityk o przekonaniach ultrazachowawczych,

wróg niezależności UJ, swoją polityką doprowadził do wydania przez rządy państw opiekuńczych Przepisów tymczasowych dla Uniwersytetu (1821), które uchylały liberalny Statut uczelni z 1818 r., zasadniczo

ograniczając jej autonomię; cieszył się poparciem Metternicha i Nowosilcowa; położył zasługi w dziedzinie botaniki, autor sześciotomowego dzieła „O hodowaniu, użytku, mnożeniu i poznawaniu drzew, krzewów, roślin i ziół” (1818–1828), J. Sondel, Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 1416–1417.

2 Jan Paweł Woronicz (1757–1829): od 1789 kanonik katedralny kijowski, w 1794 czł. Komisji Porządkowej

Księstwa Mazowieckiego, 1800 czł. Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie, 1805 kanonik warszawski, 1808 czł. Rady Stanu Księstwa Warszawskiego, 1816 biskup krakowski, 1828 arcybiskup warszawski i prymas Królestwa Polskiego, K.R. Prokop, Poczet biskupów krakowskich, Kraków 1999, s. 214–220.

3 Feliks Grodzicki (ok. 1760–1838): w 1809 członek Tymczasowej Rady Administracyjnej w Krakowie,

członek-asesor Komisji Organizacyjnej z ramienia Austrii, od 1815 dożywotni senator WMK, od 1821 komisarz rządowy UJ, poseł do Zgromadzenia Reprezentantów 1817–1818, 1821–1822, PSB t. VIII, Wrocław-Kraków-Warszawa 1959–1960 (J. Bieniarzówna); „Gazeta Krakowska” nr 98 z 7 XII 1817; nr 97 z 5 XII 1821.

4 Józef Nikorowicz (1753–1833): od 1815 prezes Sądu Apelacyjnego WMK; studia ukończył na

Uniwersytecie Lwowskim, od 1793 prezes Sądu (Trybunału) Szlacheckiego w Tarnowie, od 1797 w Krakowie, członek Wielkiej Rady UJ, wybrany w 1827 na prezesa Senatu Rządzącego, urzędu nie objął, J.Wawel- Louis, Urywki z dziejów i życia mieszkańców Krakowa, red. J. Bieniarzówna, W. Bieńkowski, „Biblioteka Krakowska” nr 117. Kraków 1977, s. 170–171; K. Hoszowski Biografie ośmiu zgasłych

członków Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Kraków 1869, s. 37–42.

5 Antoni T. Stadnicki (1774–1820): działacz edukacyjny i sejmowy w Księstwie Warszawskim i Wolnym

Mieście Krakowie; 1809 prezes Komisji do spraw Akademickich, 1812 radca departamentu krakowskiego, uczestnik prac Nadzwyczajnego Zgromadzenia Reprezentantów (7 I–3 III 1818), w l. 1817, 1817/1818, 1819/1820 poseł do Zgromadzenia Reprezentantów, od 1816 członek TNK, 1818 członek Wielkiej Rady UJ, PSB, t. XLI, Warszawa–Kraków 2002, s. 376–378 (J. Wyrozumski, M. Czeppe); „Gazeta Krakowska” 1817, nr 14, 98, 99; 1818, nr 5, 9, 44; 1819, nr 99; 1820, nr 8.

6 Adam Krzyżanowski (1785–1847): w l. 1807/08–1808/09 prof. nadzw. w Katedrze Prawa Wekslowego,

1809/10–1811/12 prof. Kodeksu Napoleona, kodeksu handlowego, prawa górniczego „tudzież praw na ostatnim sejmie ustanowionych”, 1812/13–1847 prof. w Katedrze Kodeksu Cywilnego i Handlowego; w l. 1814/15–1815/1816 i 1826/27–1832/33 dziekan Wydziału Prawa; 1845/46–1846/47 Rektor UJ; od 1816 członek TNK, prowadził praktykę adwokacką, P. M. Żukowski, op. cit., s. 262–263; J. Sondel, op. cit., s. 725; PSB, t. XV, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, s. 587–588 (J. Bieniarzówna).

7 Walenty Litwiński (1778–1823): w l. 1801/02 prof. w Katedrze Prawa Natury i Narodów na Uniwersytecie

Lwowskim, 1802–1811 suplent (zast. profesora) w Szkole Głównej Koronnej, 1811/12–1822/23 prof. w Katedrze Praktyki Sądowej i Prawa Kryminalnego; 1810 dziekan Wydziału Prawa, 1814/15–1820/21 Rektor UJ, dbał o uzyskanie szerszej autonomii przez uczelnię; uczestnik prac Nadzwyczajnego Zgromadzenia Prawodawczego (7 I–3 III 1818), 1817/1818 poseł do Zgromadzenia Reprezentantów, 1815–1823 sędzia Sądu Apelacyjnego WMK, od 1815 prezes TNK, 1810 członek loży „Przesąd Zwyciężony”, J. Sondel, op. cit., s. 770–771; PSB, t. XVII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1972, s. 494–495 (R. Dutkowa); P. M. Żukowski, Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 2: 1780–2012, red. D. Malec, Kraków 2014, s. 304–305; „Gazeta Krakowska” 1817, nr 98.

8 Mikołaj Hoszowski (1778–1828): senator WMK, w 1809 czł. Centralnej Komisji Rządu Tymczasowego, od

1816 sędzia Sądu Apelacyjnego WMK, od 1816 członek Komitetu Prawodawczego, w l. 1817–1828 marszałek sejmowy, od 1816 członek TNK, w l. 1817/18, 1824/25–1827/28 zast. profesora w Katedrze Umiejętności Politycznych; 1818/19–1822/23 profesor tamże, w 1824 dziekan Wydziału Prawa UJ, P. M. Żukowski, op.cit., s. 189–190; PSB, t. X, s. 33–34 (C. Bąk).

9 Józef Markowski (1758–1829): profesor chemii i mineralogii UJ, kilkakrotny dziekan Wydziału

Lekarskiego; od 1782 studiował nauki matematyczno-fizyczne i lekarskie, stypendysta Komisji Edukacji Narodowej, w okresie pobytu w Paryżu prywatny lekarz cesarzowej Józefiny, położył duże zasługi w zakresie dydaktyki chemii, zorganizował i wyposażył gabinet chemiczny, od 1817 wykładowca mineralogii; w 1818 Nowosilcow jako konserwator UJ powołał go na swojego zastępcę, w tym charakterze Markowski okazał się zausznikiem władz zaborczych, J. Sondel, op. cit., s. 820–821.

1 0 Wincenty Darowski (1787–1862): dr praw UJ, od 1816 r. urzędnik WMK, w tym sekretarz generalny

Senatu Rządzącego (do 1843), czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, w l. 1846–1851 prezes Komitetu Gospodarczo-Rolniczego (późniejszego Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego), zwolennik uwłaszczenia chłopów, PSB, t. IV, Kraków 1937, s. 443 (W. Sobociński).

1 1 Franciszek Szopowicz (1762–1839): profesor matematyki Uniwersytetu Krakowskiego, pedagog; od

1818 prof. w Katedrze Matematyki Elementarnej, 1831–1833 senator WMK, czł. TNK oraz Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk, Poczet sołtysów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miasta Krakowa (1228–2010), red. B. Kasprzyk, Kraków 2010, s. 771; J. Sondel, op. cit., s. 1437; K. Mrozowska, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1795 – 1850, [w:] Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1765 – 1850, t. 2, cz. I, red. K. Opałek, Kraków 1965 s. 107, 111.

1 2 Jerzy Samuel Bandtkie (1768–1835): profesor bibliografii, językoznawstwa słowiańskiego i

numizmatyki na Uniwersytecie Krakowskim, dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej 1811–1835; w 1812 otworzył przy BJ czytelnię dla publiczności, współzałożyciel Towarzystwa Naukowego Krakowskiego 1816, współautor Statutu uniwersyteckiego z 1818, J. Sondel, op. cit., s. 104–106.

1 3 Florian Kudrewicz (1766–1834): 1802–1807 zast. prof. Pisma Świętego i języków orientalnych na

Wydziale Teologicznym UJ, 1815–1831 profesor tamże, w l. 1808–1810, 1818–1821 dziekan Wydziału Teologicznego, J. Sondel, op. cit., s. 734–735.

1 4 Józef Łańcucki (1756–1841): archiprezbiter Bazyliki Mariackiej w Krakowie, 1809 dyrektor Wydziału

Teologicznego, 1818 zast. prof. w Katedrze Teologii Pastoralnej i Wymowy Kaznodziejskiej, członek Komisji Organizacyjnej opracowującej konstytucję WMK oraz Komitetu Akademickiego, 1816 czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, 1835–1837 Rektor UJ, J. Sondel, op. cit., s. 780.

1 5 Jan Maciej Janowski (1758–1836): profesor teologii, 1824–1827 dziekan Wydziału Teologicznego; od

1815 prof. nadzw. teologii na Uniwersytecie Krakowskim, od 1818 prof. teologii moralnej, homiletyki i teologii pastoralnej, J. Sondel, op. cit., s. 574.

1 6 Alojzy Estreicher (1786–1852): profesor historii naturalnej UJ, od 1809 dyrektor Ogrodu Botanicznego,

dziekan Wydziału Lekarskiego, 1831–1833 Rektor UJ, senator WMK, J. Sondel, op. cit., s. 373–374.

1 7 Bonifacy Garycki (1742–1822): w l. 1778–1780 prof. w Katedrze Prawa Natury, Narodów i Prawa

Politycznego Szkoły Głównej Koronnej, 1780/81–1781/82 zast. prof. w Katedrze Prawa Rzymskiego, 1782– 1802/03 prof. tamże; 1784–1789 prezes Kolegium Moralnego, członek TNK, P. M. Żukowski, Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 2: 1780–2012, red. D. Malec, Kraków 2014, s. 117–118; PSB, t. VII, Kraków 1948, s. 293–294 (H. Barycz); J. Sondel, op. cit., s. 421-422; Złota księga Wydziału Prawa i Administracji, red. J. Stelmach, W. Uruszczak, Kraków 2000, s. 105–111 (J. Sondel).

1 8 Jędrzej Merle: nauczyciel języka niemieckiego i arytmetyki w Liceum św. Anny, Kalendarzyk

polityczny Wolney i niepodległey Rzeczypospolitey Krakowskiey pod opieką Trzech Nayjaśniejszych i Najpotężnieyszych Monarchów zostaiącey na rok 1819, Kraków 1819, s. 58.

1 9 Franciszek Bogucki: nauczyciel języka francuskiego w Liceum św. Anny, Kalendarzyk polityczny...na

rok 1819, s. 58.

2 0 Michał Dymidowicz: dr filozofii, emerytowany profesor Szkół Przygłównych, kasjer szkolny, członek

Dozoru Głównego Szkół Początkowych, Kalendarzyk polityczny Wolney i niepodległey Rzeczypospolitey Krakowskiey pod opieką Trzech Nayjaśniejszych i Najpotężnieyszych Monarchów zostaiącey na rok 1819, Kraków 1819, s. 55, 57, 59.