Protokół trzydziestego ósmego posiedzenia Wielkiej Rady Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 2 listopada 1821 r.
Or. Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. S I 77, s. 128–130.
Edycja krytyczna: Mateusz Mataniak.

2 XI 1821

[s. 128] Działo się na posiedzeniu Rady dnia 2 listopada 1821 r.

W obecności Prezesa Senatu i Rady¹, X. Biskupa², senatora Grodzickiego³, prezesa Appelacyjnego Nikorowicza⁴, Hoszowskiego⁵, Krzyżanowskiego⁶ i Markowskiego⁷ zastępców konserwatorów, X. Łańcuckiego⁸ scholastyka Kapituły Katedralnej, Słotwińskiego⁹ delegowanego od Reprezentacyi i Kosteckiego¹⁰ profesora wysłużonego i Darowskiego sekretarza Rady¹¹.

Przedmiot. Senat Akademicki donosi o rezygnacji p. Mützel¹² i przedstawia na nauczyciela jeżdżenia p. Cogen. Uchwalono. Przyjąć rezygnację p. Mützel, tym bardziej że obowiązków swych dotąd nie dopełniał jak należy i pod sąd oddanym był, a na to miejsce mianować p. Teodora Cogen nauczycielem jeżdżenia na koniu przy Uniwersytecie, o czym ma [s. 129] być uczynione wezwanie do Senatu Rządzącego, aby mianowanemu patent wydać nakazał. Co do pensji za czas zastępstwa to w zupełności onemuż z Kasy Uniwersytetu wypłaconą być ma.

Przedmiot. P. Rozalia Dłuska zanosi prośbę za synem a Zagrodzki za sobą, aby mogli być przyjęci do szkół. Uchwalono. Przesyła Rada Rektorowi Liceum św. Barbary z wezwaniem, aby zniósłszy się z profesorami i nauczycielami roztrząsnął obydwie te prośby i zdanie tak swoje jak i profesorów i nauczycieli względem żądanego przyjęcia Radzie oznajmił.

Przedmiot. Hatinowski uprasza o przyjęcie go do szkół. Uchwalono. Kommunikować wniesioną prośbę do siebie Prorektorowi Liceum św. Anny, aby z profesorami i nauczycielami roztrząsnął takową i Radzie zdanie wspólne oznajmił.

Przedmiot. Katarzyna Hermanowska wdowa prosi za synem swoim Józefem ekskludowanym ze szkół, by mógł prywatnie ukończyć nauki a potem egzamin zdać. Uchwalono. Prośbie jako zawczesnej odmówić.

Przedmiot. P. Trop prosi aby synowi jego rok trzeci w klasie drugiej zostającemu za powtórnym [s. 130] egzaminem^a przed profesorami Liceum św. Anny złożyć się mianym, promocja do klasy trzeciej udzieloną była. Uchwalono. Oświadczyć, iż przyjąwszy za złotą zasadę pod żadnym względem nie odstępować od ogólnych przepisów, dla zachowania ścisłego porządku, nie może się z tego powodu do żądania p. Trop przychylić.

Przedmiot. Senat Akademicki i Zastępca Rektora czynią wyjaśnienie względem urządzenia Szkoły Malarskiej i podań p. Peszki¹³ profesora malarstwa. Uchwalono. Delegować PP. Grodzickiego i Markowskiego do rozpoznania na miejscu stanu rzeczy, roztrząśnienia podanego sobie projektu do nowego dla Szkoły Sztuk Pięknych Statutu, a następnie złożenia Radzie stosownej relacji, z której by okoliczność tą stanowczo rozstrzygnąć mogła.

Przedmiot. JW Słotwiński członek Rady odczytał obszerny wniosek w okolicznościach nauk i Statutów porządkowych dotyczących. Uchwalono. Wniosek ten z opuszczeniem jedynie punktu 5 jako do samej Rady tylko odnoszącego się, Senatowi Akademickiemu kommunikować z wezwaniem, aby zdanie swe w tej mierze Radzie oznajmił.

Na czym posiedzenie ukończono.

[Podpisy] Wodzicki, Darowski – sekretarz Rady.

[hasła: Wielka Rada Uniwersytetu Jagiellońskiego, Senat Rządzący, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Senat Akademicki, Szkoła Malarska, Liceum św. Anny, Liceum św. Barbary, Kasa UJ, nauka jeździectwa]

¹ Stanisław Wodzicki (1759–1843): prezes Senatu Rządzącego, polityk o przekonaniach ultrazachowawczych, wróg niezależności UJ, swoją polityką doprowadził do wydania przez rządy państw opiekuńczych Przepisów tymczasowych dla Uniwersytetu (1821), które uchylały liberalny Statut uczelni z 1818 r., zasadniczo ograniczając jej autonomię; cieszył się poparciem Metternicha i Nowosilcowa; położył zasługi w dziedzinie botaniki, autor sześciotomowego dzieła „O hodowaniu, użytku, mnożeniu i poznawaniu drzew, krzewów, roślin i ziół” (1818–1828), J. Sondel, Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 1416–1417.

² Jan Paweł Woronicz (1757–1829): od 1789 kanonik katedralny kijowski, w 1794 czł. Komisji Porządkowej Księstwa Mazowieckiego, 1800 czł. Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie, 1805 kanonik warszawski, 1808 czł. Rady Stanu Księstwa Warszawskiego, 1816 biskup krakowski, 1828 arcybiskup warszawski i prymas Królestwa Polskiego, K.R. Prokop, Poczet biskupów krakowskich, Kraków 1999, s. 214–220.

³ Feliks Grodzicki (ok. 1760–1838): w 1809 członek Tymczasowej Rady Administracyjnej w Krakowie, członek-asesor Komisji Organizacyjnej z ramienia Austrii, od 1815 dożywotni senator WMK, od 1821 komisarz rządowy UJ, poseł do Zgromadzenia Reprezentantów 1817–1818, 1821–1822, PSB t. VIII,

^a W oryginale: examenem.

Wrocław-Kraków-Warszawa 1959–1960 (J. Bieniarzówna); „Gazeta Krakowska” nr 98 z 7 XII 1817; nr 97 z 5 XII 1821.

⁴ Józef Nikorowicz (1753–1833): od 1815 prezes Sądu Apelacyjnego WMK; studia ukończył na Uniwersytecie Lwowskim, od 1793 prezes Sądu (Trybunału) Szlacheckiego w Tarnowie, od 1797 w Krakowie, członek Wielkiej Rady UJ, wybrany w 1827 na prezesa Senatu Rządzącego, urzędu nie objął, J.Wawel- Louis, Urywki z dziejów i życia mieszkańców Krakowa, red. J. Bieniarzówna, W. Bieńkowski, „Biblioteka Krakowska” nr 117. Kraków 1977, s. 170–171; K. Hoszowski Biografie ośmiu zgasłych członków Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Kraków 1869, s. 37–42.

⁵ Mikołaj Hoszowski (1778–1828): senator WMK, w 1809 czł. Centralnej Komisji Rządu Tymczasowego, od 1816 sędzia Sądu Apelacyjnego WMK, od 1816 członek Komitetu Prawodawczego, w l. 1817–1828 marszałek sejmowy, od 1816 członek TNK, w l. 1817/18, 1824/25–1827/28 zast. profesora w Katedrze Umiejętności Politycznych; 1818/19–1822/23 profesor tamże, w 1824 dziekan Wydziału Prawa UJ, P. M. Żukowski, op.cit., s. 189–190; PSB, t. X, s. 33–34 (C. Bąk).

⁶ Adam Krzyżanowski (1785–1847): w l. 1807/08–1808/09 profesor nadzw. w Katedrze Prawa Wekslowego, 1809/10–1811/12 prof. Kodeksu Napoleona, kodeksu handlowego, prawa górniczego „tudzież praw na ostatnim sejmie ustanowionych”, 1812/13–1847 prof. w Katedrze Kodeksu Cywilnego i Handlowego; w l. 1814/15–1815/1816, 1826/27–1832/33 dziekan Wydziału Prawa; 1845/46–1846/47 Rektor UJ, od 1816 członek TNK, prowadził praktykę adwokacką, P. M. Żukowski, Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 2: 1780–2012, red. D. Malec, Kraków 2014, s. 262–263; J. Sondel, op. cit., s. 725; PSB, t. XV, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, s. 587–588 (J. Bieniarzówna).

⁷ Józef Markowski (1758–1829): profesor chemii i mineralogii UJ, kilkakrotny dziekan Wydziału Lekarskiego; od 1782 studiował nauki matematyczno-fizyczne i lekarskie, stypendysta Komisji Edukacji Narodowej, w okresie pobytu w Paryżu prywatny lekarz cesarzowej Józefiny, położył duże zasługi w zakresie dydaktyki chemii, zorganizował i wyposażył gabinet chemiczny, od 1817 wykładowca mineralogii; w 1818 Nowosilcow jako konserwator UJ powołał go na swojego zastępcę, w tym charakterze Markowski okazał się zausznikiem władz zaborczych, J. Sondel, op. cit., s. 820–821.

⁸ Józef Łańcucki (1756–1841): archiprezbiter Bazyliki Mariackiej w Krakowie, 1809 dyrektor Wydziału Teologicznego, 1818 zast. prof. w Katedrze Teologii Pastoralnej i Wymowy Kaznodziejskiej, członek Komisji Organizacyjnej opracowującej konstytucję WMK oraz Komitetu Akademickiego, 1816 czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, 1835–1837 Rektor UJ, J. Sondel, op. cit., s. 780.

⁹ Feliks Słotwiński (1788–1863): w 1811 zast. prof. w Katedrze Prawa Natury, Publicznego, Narodów i Ekonomii Politycznej; 1812–1817 prof. tamże; 1817–1828, 1831–1833 prof. w Katedrze Prawa Natury i Kościelnego; 1833/34–1846/47 prof. prawa rzymskiego i kościelnego; 1848/49–1860 prof. w Katedrze Prawa Kościelnego i Procedury Cywilnej; 1820/21–1822/23, 1833/34–1834/35, 1842/43, 1845/46–1847/48, 1850/51 dziekan Wydział Prawa, P. M. Żukowski, op. cit., s. 482–483; PSB, t. XXXIX, Warszawa–Kraków 1999–2000, s. 47–50 (B. Szlachta); Złota księga Wydziału Prawa i Administracji, red. J. Stelmach, W. Uruszczak, Kraków 2000, s. 127–134 (B. Szlachta); J. Sondel, op. cit., s. 1205.

¹⁰ Franciszek Kostecki (1758–1844): profesor patologii i praktyki lekarskiej Szkoły Głównej; od 1785 adiunkt chirurgii, 1788 doktor medycyny i chirurgii, uczestnik powstania kościuszkowskiego, dziekan Wydziału Lekarskiego 1809, 1814–1818, w l. 1826–1830 asesor Komitetu przy Kuratorii Generalnej Instytutów Naukowych, J. Sondel, op. cit., s. 692, 1446.

¹¹ Wincenty Darowski (1787–1862): dr praw UJ, od 1816 r. urzędnik WMK, w tym sekretarz generalny Senatu Rządzącego (do 1843), czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, w l. 1846–1851 prezes Komitetu Gospodarczo-Rolniczego (późniejszego Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego), zwolennik uwłaszczenia chłopów, PSB, t. IV, Kraków 1937, s. 443 (W. Sobociński).

¹² Jan Mützel: nauczyciel jeździectwa („jeżdżeń konnych”, „bereiter”) , Kalendarzyk polityczny...na rok 1819 s. 55.

¹³ Józef Peszka (1767–1831): malarz, nauczyciel malarstwa przy Szkole Głównej, Kalendarzyk polityczny...na rok 1819, s. 54.