Statuty Bursy Prawników (Długosza) Uniwersytetu Krakowskiego z 1485 r. z dodatkami z lat 1492–1579.

Rękopis Biblioteki Kórnickiej, sygn. 802, k. 21–38.

[k. 21r]
^a- Aeschylus. Prava hominis natura magnam potestatem nacta, magnas in republica inducit calamitates-a
^a-aMniejszym duktem na górnym marginesie rękopisu.

Anno Domini millesimo quadringentesimo octogesimo quinto die vero Lune tertia mensis Octobris [3 X 1485]. In rectoratu egregii viri Mathie de Costen decretorum doctoris et ad sanctam Annam in Cracouia ecclesie parochialis rectoris statuta infrascripta domus Burse Canonistarum in platea sancti Andree site convocacione generali ad omnes doctores et decanos ac collegiatos omnium facultatum sub pena non contradicendi per ipsum dominum doctorem et pro tunc rectorem, die prefata hora vigesima in Collegio Dominorum Artistarum facta et assignata sunt auscultata et approbata. Cui quidem convocacioni doctores et magistri isti ex nomine interfuerunt videlicet: Stanislaus Zawada, Stanislaus Brzeszyna, Mathias Cobylijno, Bernardus Nissa, Johannes Pylcza magistri et sacre theologie professores; Johannes de Szkavina, Johannes de Vyszoka dicte burse senior, Petrus de Coszlow, Andreas de Gorra decretorum doctores et artium liberalium magistri, Johannes de Reguli medicine doctor, Stanislaus de Gorka artistarum decanus, Petrus de Zambrzedz, Martinus de Cracovia, Andreas de Labyschyn magistri et collegiati domus Artistarum. Qui omnes ipsa statuta approbarunt et ex super habundanti doctores absentes protunc ad revidendum predicta statuta deputarunt videlicet: Arnolphum de Myrzynyecz canonicum Cracoviensem, Stanislaum Cobylyenski, Clementem de Pyotrkow ordinarium iuris canonici decretorum doctores. Quibus statutis per prefatos viros sic deputatos revisis et correctis beneque intellectis ipsi domini deputati mandarunt ea firmiter et inviolabiliter observare et manu tenere sub debito obedientie ipsius domini rectoris ac suorum successorum, etc.
[hasła: rektor uniwersytetu, zgromadzenie ogólne uniwersytetu, zatwierdzenie statutów, rewizja statutów, komisja, senior bursy]

Statuta concernentia intrantes domum olim domini Longini dictam Bursam Dominorum Canonistarum^a

Nullus acceptetur in domum neque admittatur ad ponendum [ burse nisi p] rius in matric[ a univer] sitatis fuerit intitula[ tus …..]^b
[k. 21v] apparuerit de domo excludatur, tanquam contumax et sue proprie actor voluntatis. ^a Na prawym marginesie: Intitula[ tio], oraz Intitulatio. ^b Dalej brak kilku ( ok. 6–7) linijek tekstu z powodu zniszczenia karty.

Aliud^a

Nullus etiam suscipiatur nisi promittat seniori secreta domus tenere apud se et nulli revelare <aut quoquomodo stu[ dentes] domum hanc inhabitant[ tes] coram personis extra[ neis] infamare>b, sub pena fertonis. Si secundo excesserit, puniatur in decem octo grossis, si tercio excludatur.

^a Na lewym marginesie: [ Secr] eta domus [ non] revelentur, oraz Secreta domus. ^b Tekst wpisany na prawym margines ie z zaznaczonym miejscem wstawi enia.

[hasła: wstąpienie do bursy, immatrykulacja, księga urzędowa, bursa (opłata), kara wykluczenia, tajemnica, kara pieniężna]

Iuramentum sic recipiendum est^a

Ego N. iuro domino provisori et eius seniori ac successoribus obedientiam et promitto statuta servare Bursam Canonistarum concernentia, bonumque communitatis promovere, secreta burse non revelare personis extraneis. Sic me Deus adiuvet et sancta Dei ewangelia.

^a Na lewym marginesie: [ For] ma iura[ m] enti, oraz Forma iuramenti.

[hasła: przysięga, rota przysięgi, prowizor bursy, senior bursy, statuty bursy, wspólnota, tajemnica]

De tempore et modo solucionis burse^a

Quilibet in dicta domo morari desiderans singulis septimanis bursam ponere sit astrictus secundum consuetudinem, exceptis infirmis, qui tamen seniorem debent accedere et ei causas egritudinum declarare sub pena dupli. Bursa autem per unumquemque solvi debet feria sexta ante occasum solis inclusive. Quod si quis in diem Sabbati distulerit, puniatur in duobus quadrantibus et si in Dominica tres quadrantes et sic consequenter per addicionem unius quadrantis.

^aNa lewym marginesie: [ …] bursae.

[hasła: bursa (opłata), kara pieniężna, wyjątek]

De racione et addicionibus^a

Statuimus ut qualibet feria sexta, prandiis peractis, vel sicut seniori videbitur expediri, dispensator seu prepositus precedentis septimane ad dandum racionem in presentia senioris et ad minus unius consiliarii sit astrictus. Addiciones vero si que dande vel non dande per seniorem et unum consiliarium decernentur, quilibet vero easdem solvere tenebitur sub pena unius grossi.

^aNa lewym marginesie: Ratio et additiones.

[hasła: skarbnik bursy, prepozyt bursy, senior bursy, konsyliarze bursy, rachunki, sprawozdanie, kara pieniężna]

De recedentibus^a

Quia multi se recessuros fingunt dispensatori, quod se bursam non ponere indicant, nulla aduc licentia obtenta sui recessus a seniore, ideo huic errori occurrere volentes statuimus, ut si quem recedere contingit seniorem pro licentia petenda accedat, eidem causam

sui recessus assignando et obtenta licentia die tertia recedat, si vero longius manserit, bursam ponere sit astrictus et omnes negligentias videlicet [ respon] sionis arguendi [ …..] t post cuius recessum seni[ or]b.

^aNa lewym marginesie: Solutio bursae a reced[ entibus]. ^b D alej brak kilku ( ok. 6–7) linijek tekstu z powodu zniszczenia dołu karty; domyślać się jeszcze można w następnej linijce słowo bursa.

[hasła: bursa (opłata), senior bursy, skarbnik bursy, kara pieniężna]

[k. 22- 23 zawierają dwie karty drukowane (z XVII w.): „Forma iuramenti professionis fidei“ z nadpisanym ręcznie tytułem „Forma iuramenti in Contubernio Canonistarum servanda”, uzupełnione na końcu dodatkiem rękopiśmiennym i wklejonym drukowanym początkiem Ewangelii św. Jana.]
[k. 24r]

De ordine sedendi ad tabulam^a

Quilibet illum locum teneat ad mensam puta: magistri secundum ordinem sue promocionis, post hoc baccalaurei sacrorum canonum etiam secundum ordinem sue promocionis, demum baccalaurei artium si qui fuerint, etiam secundum eundem ordinem. Studentes vero secundum ingressum domus etiam ad mensas resideant nisi tunc seniori videretur pro honestate alicuius persone melius expedire. Ita tamen quod sacerdotes preferantur ceteris, iuxta arbitrium senioris et locuntur immediate post seniorem, qui semper primum locum obtinet sive sit sacerdos, sive non.
^a Na prawym marginesie: Locus ad me[ nsam]., oraz Personae [….] habenda.

[hasła: porządek honorowy, student, bakałarz, promocja, wstąpienie do bursy, senior bursy, kapłan]

De benedicite et gracias

Ut homines intellectuales a bestiis irracionalibus differrant et beneficia a Domino percipere recognoscant, statuimus, ut senior surgendo honeste benedicite et gratias clara voce dicat, vel saltem sacerdos aliquis cum consensu senioris, et tunc quilibet surgat honeste mitram aut capucium deponendo, ita tamen quod sacerdos vel senior unum versum vel medium, iuxta consuetudinem incipiendo dicat, studentes vero alium versum vel medietatem voce sincera respondeant, hoc fiat ante prandium et ante cenam et post similiter. [hasła: modlitwa, beneficium, senior bursy, kapłan, ubiór]

De recedentibus a mensa

Statuimus, ut nullus ante gratias recedere presumat, nisi notabili superveniente causa, sub pena duorum quadrantum.
[hasła: prepozyt bursy, modlitwa, kara pieniężna]

De lectione ad mensam^a

Statuimus quod prepositus antiqus aut servitor suus ad mensam legere sit [ astr] ictus Sub pena medii grossi totiens quotiens neglexerit, idem conscribat non venientes ad actum. ^a Na prawym marginesie: Poena non legenti ad mensam 3 gr.

[hasła: prepozyt bursy, senior bursy, kara pieniężna]

De silencio circa mensam^a

Q[ uia i] ustum^a est de eo, ut cogitemus a quo beneficia recepimus et lo[ quamur]^a, ideo statuimus ut omnes et singuli ad mensam silencium teneant [.....]^alecturam audiant, sine quibusvis clamoribus, detractionibus, [.....]^a is atque murmuracionibus, sub pena unius grossi. Sic tamen ut si [.....]^a vel aliquibus silencium per seniorem imponeretur et statim [.....]^a averit^b iuxta arbitrium consiliariorum poterit excludi.
^a Początek każdego wersu tego paragrafu nie zachował się. W brakujące miejsce podczas konserwacji wstawiono błędnie fragment karty, który przynależy faktycznie do parag r afu poniżej. ^b Następuje nadpisane w późniejszym czasie: et.

[hasła: beneficium, senior bursy, konsyliarze bursy, kapłan, kara pieniężna]

De portantibus ad mensam

Item^a statuimus ut lector precedentis septimane portet scult[ ellam] ad secundam tabulam sequenti vero ad tertiam et sic [ deince] ps, [.....] quod prepositus coquine aut dispensator portet id pren[...] [.....] anus vero a[.....] et unusquisque [.....] porcionem [.....] [ di] spensatori prese[.....] totiens quotie[…..] ti pena pu[.....]
^a P oczą tek każdego wersu tego paragrafu zachował się we f ragmen cie, który w rękopisie został błędnie wstawiony podczas konserwacji do paragrafu powyżej. Od czwartej linijki tekst jest w dużej części nieczytelny z powodu zniszczenia dołu karty; widoczne są jeszcze pojedyncze słowa i ich fragmenty, zwłaszcza na końcu kolejnych linijek; ostatnia, szósta linjka tekstu jest w całości nieczytelna.

[hasła: lektor, skarbnik bursy, prepozyt bursy]

[k. 24v]

De porcionibus

Statuimus quod dispensator aut prepositus omnes et singulas porciones iuxta morem consuetum ad mensam ponet, sub pena medii grossi et extra tabulam nulli servare sit astrictus, nisi aliquis vel aliqui in negociis communitatis disponendis per seniorem mittetur vel mitterentur, extunc iuxta iussum senioris porciones et pulmentaria retinere sit astrictus. [hasła: skarbnik bursy, prepozyt bursy, wspólnota, senior bursy, kara pieniężna]

De iniuriis circa tabulam

Nullus alterius talare recipere aut occupare vel ad cameram deportare audeat, sub pena quadrantis.

Aliud^a

Item nullus circa tabulam rixose contra alium tempore prandii aut cene insurgere audeat, sub pena sex grossorum. Sed si qua sibi iniuria inferri videantur pacifice tolleret quousque prandium vel cena finiatur, post vero seniorem accedat et factum pulchre et honeste exponat, senior vero paratus sit partibus iustitiam exhibere.
^a Na lewym marginesie: Circa mensam iurgia; poena sex grossorum.

Aliud^a

Item nullus alterius porcionem circa tabulam recipere presumat, duoque simul et semel pretermisso ordine pro porcione scultellam intingere non audeant. Si qui vero oppositum facere inven[ ti f] uerint, tanquam beani et moribus carentes, de ordine studentium c[ ommen] salium eiusdem mense excludantur et circa finalem tabulam [ ad eandem] mensam collocentur et in duobus quadrantibus nichi[ lominu] s puniantur, ne pretermissis moribus scienciam acquir[ ere contingat].
^a Na lewym marginesie: Si quis volet[?] in alterius portionem vel talaris poena de loco moveatur ad[...] travi et poena duorum quadrantium solvat. Brak i fragmentów tekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeni em dołu karty.

[hasła: kara pieniężna, krzywda, senior bursy, student, współstołownik, kara wykluczenia]

De suspendendis a tabul[ a]^a

Quilibet penatus vel penalis iudicialiter declaratus, si s[ uam pen] am ad terminum sibi prefixum solvere neglexerit, vel pron[ untiatu] s in iudicio irrecuse ponere sit obligatus, sub pena [ suspensionis] tabule id est carentia sue porcionis. Ita tamen in e[.....] ad ponendum bursam iuxta statutum superius scriptum [ sit astri] ctus. Si quis vero inhibicioni senioris vel eius [ vices geren] tis contravenire presumpserit, puniatur in dup[ lo ad quantum] se bursa extend[ it .....] prima sept[ imana ..... sequenti ..... in] triplo et sic cons[ equenter]. ^a Na marginesie: poenam reponere termino prefixo negligens[?]. Brak i fragmentów t ekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty.

[hasła: ukarany, kara pieniężna, kara zawieszenia „od stołu”, senior bursy]

De pr[ epositura]^a

Quicumque [.....] consuetudi[.....] tum vero[.....] a sit[.....] anam [.....] dupli.
^a Tekst zachowany szczątkowo z powodu zniszczenia dołu karty – widoczne są tylko fragment nagłówk a rubro oraz pierwsze słowa czterech linijek i ostatnie litery pięciu linijek.
[hasła: prepozyt bursy]

[k. 25r]

Aliud^a

Quilibet prepositus vel dispensator pro sustentacione expensarum ipsi seniori grossum dabit.
^a Na prawym marginesie: senior […].

Aliud^a

Item si quis seniorem verbo scandaloso et contumelioso, vel quovismodo inhonesto offenderit vel contra eum qualitercunque fuerit et de hoc convictus extiterit, de domo excludatur.
^a Na lewym marginesie: Verba contumeliosa et inhonesta contra seniorem; na prawym marginesie: molestan[ s] senior[ em]; pro senio[ re]; molestans senior[ em].

[hasła: prepozyt bursy, skarbnik bursy, senior bursy, zniewaga, kara wykluczenia]

Aliud^a

Statuimus quod quicunque ad mandatum senioris vel vices eius gerentis precipue pendente iudicio et ad tabulam non siluerit, quod ab eodem sibi silencium impositum fuerit, extunc mox in sex grossis puniatur, qui dum secundo vel tercio monitus non tacuerit, quarto cum silencio de domo excludatur.
^a Na lewym marginesie: Silentium, si imponatur a domino seniore et non paruerit poena sex gros.; na prawym marginesie: Silenti[ um] in iudic[ io]; iudci[...] silenti[...].

[hasła: senior bursy, sąd, kara pieniężna, kara wykluczenia]

Aliud^a

Si quis verbis pungituris aut infamatoriis, aut derisuris alterum leserit, et de hoc sufficienter convinctus fuerit, parti lese verbis deprecatoriis faciat, emendam condignam iuxta arbitrium senioris et suorum consiliariorum et pro pena [ communitati] solvat 34 grossos. ^a Na lewym marginesie: Verbis iniuriosis laedens[?] alterum satis faciat partii laesae ad arbitrium senioris et poenam communitati solvit 34 gros.; na prawym marginesie: Infam[…] aliqu[…] oraz Molestans fa[ …] liar[...].

[hasła: zniewaga, senior bursy, konsyliarze bursy, przeprosiny, wspólnota, kara pieniężna]

Aliud^a

Item si quis alteri cominatus fuerit, aut arma contra aliquem portaverit et de hoc convictus fuerit, pro pena solvat sex grossos, si autem monitus cessare noluerit, in duplo puniatur; si autem tercio, de domo eiciatur. Si quis autem manus iniecerit violentas vel saltem gladium evaginando percutere voluerit, de domo irremissibiliter excludatur. Si vero offensa enormis fuerit, ad dominum rectorem Universitatis remittatur.
^a Na lewym marginesie: Manus iniicentes violentas in alios eiiciantur; na prawym marginesie: dis[…] oraz Lites et di[…] tiones.

[hasła: groźba, kara pieniężna, kara wykluczenia, rektor uniwersytetu]

Aliud^a

Item si quis alterum maxillaverit et si illud factum fuerit circa tabulam, reus simpliciter de domo excludatur. Si autem in aliquo loco oculto hoc factum fuerit, reus pro pena communitati dabit fertonem et parti lese satisfaciat verbis deprecatoriis^b presentibus personis,

coram quibus illata est confusio, hoc tamen sit iuxta arbitrium senioris et consiliariorum. Sed si quis alterum leserit, sic quod vulnus notabile et effusio sanguinis apparuerit^c parti lese satisfaciat iuxta arbitrium senioris et consiliariorum et pro pena communit[ ati]^d solvat mediam marcam.
^a Na prawym marginesie: maxill[…] quecumq[...]; maxilla[...] al[...]. ^b Fragment uszkodzony. Słowo częściowo zatarte. ^c Następuje skreślone et. ^d Brak framentu tekstu z powodu zniszczenia dołu karty. Uzupełnienie prawdopodobne.

[hasła: spoliczkowanie, pobicie, kara wykluczenia, kara pieniężna, przeprosiny, zranienie, senior bursy, konsyliarze bursy]

Statuta concernentia bonum utile com[ munitatis]^a

Statuimus quod nulus mensam, scamnum, hostium aut quavis alia su[ pelle] ctilia domus quibuscunque nominibus generalibus aut specialibus cel[ are], incidere aut aliomodo ledere audeat. Quodsi fecerit et de [ hoc convictus] fuerit pro primo solvat quatuor grossos, pro secundo d[ uplum, pro] [k. 25v] tercio triplum. Idem vero intelligatur de parietum picturis aut hostiorum et eorum fedis maculacionibus.
^a Na lewym marginesie: Suppelex domestica. Brak i fragmentów tekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty.

Aliud^a

Item statuimus, quod nullus urinam fundere seu emittere de die, sive de nocte ad lapidem lavatorii in stuba presumat. Si quis oppositum fecerit puniatur in fertone. Quod si secundo fecerit, de domo excludatur, tanquam boni communis destructor. Idem volumus intelligi de qualibet immundicia.
^a Na lewym marginesie: […] us ad [ lav] atorium; immunditia; communis boni destructor.

Aliud^a

Item nullus audeat in sua camera lumen, aut candelam ad parietem affigere, per quod facilime posset sequi exustio, vel ad minimum denigracio, sub pena sex grossorum, et si de hoc cessare noluerit, solvat duplum post admonicionem.
^a Na lewym marginesie: [ can] dela ad [ pariete] m non appli[ cand] is oraz lumen.

Aliud^a

Item nullus ex studentibus in domo morari desiderans in camera sua vel aliena ignem de carbonibus aut lignis facere audeat, sub pena exclusionis, exceptis illis, qui caminos in suis cameris habuerint, quibus habere licet pro loco et tempore opportunis, cum moderamine tamen fiat ignis.
^a Na lewym marginesie: [ igni] s in [ came] ra oraz ignis.

[hasła: szkody, nieczystości, pożar, kara pieniężna, kara wykluczenia]

De aqua^a

Nullus de camera sua vel aliena aquam, urinam vel quemcumque alium liquorem de fenestra fundere presumat per quam alicui, vel aliquibus pretereuntibus dampnum, aut nauseam generare videtur, sub pena fertonis. Etiam nullus scopes, immundicias publice de fenestra proicere audeat. Quod si quis fecerit, puniatur in quatuor^b grossis. Si secundo, in duplo, et sic consequenter. Si vero quis ex ministris fecerit, per seniorem affligatur. ^a Na lewym marginesie: [….] e [ fen] estra oraz aqua, scobes. ^b Zapisane cyfrą gotycką 4^or

[hasła: nieczystości, kara pieniężna, służący, kara cielesna, senior bursy]

De fornace^a

Ut honestas circa tabulas et maxime in fornace servetur, scilicet, ut si antiquior magister ad fornacem venire curaverit, extunc iunior magister sibi cedere sit astrictus, et iunior baccalaureus antiquiori, et junior studens seniori, ita tamen, quod quilibet honeretur secundum dignitatem sui status concedere maiori non sit pudor inferiori. Si autem aliquis oppositum facere curaverit primario in porcionibus unius prandii et si secundo puniatur in mediente et si tercio in duplo et sic consequenter.
^a Na lewym marginesie: [ ho] nestas ubique [...].

[hasła: piec, porządek honorowy, magister, bakałarz, student, student, kara zawieszenia „od stołu”,]

Aliud^a

Item statuimus quod nullus studentium rappas aut nuces aut aliqua talia in fornace comedere presumat ne per nucleos aut alias [ immu] ndiciasfornacem imundare contingat per quam imundacionem fetores [ …] ellentes in stuba generari solent. Si quis oppositum fecerit primo [ per seni] orem muneatur secundo puniatur in quatuor grossis, tercio in du[ plo et si] c consequenter. Idem volumus intelligi de caleopedibus aut cum [ …..] s suos maculantibus id est tales ad fornacem sic maculati [k. 26r] sub pena immediate descripta ire non debent sed caleopedia sua prius deponant vel calceos mundent antequam fornacem ingrediantur.
^a Brak i fragmentów t ekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty.

[hasła: piec, nieczystości, upomnienie, kara pieniężna]

Aliud^a

Item nullus audeat in domo lapidem iacere, per quem facilime possit sequi ruptura liquestratorum, sub pena duorum grossorum. Quod si peramplius fecerit, puniatur in duplo, et sic consequenter.
^a Na prawym marginesie: lapide iaciens.

[hasła: bruk, kara pieniężna]

Statuta concernentia bonum honestum^a

Statuimus, dum et quando est mandatum domini rectoris omnes domum prefatam inhabitantes, simul post campane pulsum cum seniore eorum pariter ire sint astricti, ipsum seniorem honeste ad locum mandati associantes. Ita tamen, quod senior precedat, et quilibet iuxta statum suum illum sequatur, sub pena unius fertonis^b irremisibiliter recipiendi.
^a Na lewym marginesie: Mandatum; mandatum; Poena si in mandato non fuerint; na prawym marginesie: Nota dig[...?]; Mand[...] rector[...]; Mandat[ um]. ^b Poprawiono z: grossi.

[hasła: rektor uniwersytetu, senior bursy, kara pieniężna]

Aliud^a

Item nullus inducere in domum presumat personas extraneas, que insolencias et disturbia in studio generare possint, aut scandalum et impedimentum studentibus, sub pena octo grossorum. Quem si inductor solvere neglexerit, dum et quando per seniorem domus monitus fuerit in crastino solvat duplum, sequenti die triplum et sic sequenter.
^a Na lewym marginesie: Nota wraz z dorysowaną rączką; personas introducentes in domum extraneas puniantur; na prawym marginesie: per[...].

[hasła: senior bursy, kara pieniężna]

Aliud^a

Item nullus mulieres inhonestas in domum introducat, sub pena exclusionis.

^a Przy nagłówku: Mulieres; na prawym marginesie: Inhonestas.

[hasła: prostytucja, kara wykluczenia]

Aliud^a

Item statuimus et in quantum possumus ordinamus, ut nullus in domo morans loca suspecta, videlicet domus lenonum, vel domus in quibus suspecte mulieres morantur, visitare presumat. Et si quis^b repertus et per aliquem convictus, vel solus coram aliquo se iactando confessus fuerit, extunc [ inevit] abiliterc de domo excludatur, nulla eidem impertita misericordia.

^a Przy nagłówku: loca suspecta; na prawym marginesie: nota; loca s[...] visita[...]. ^b Następuje przekreślone oppositum. c Brak tekstu z powodu zniszczenia fragmentu karty.

[hasła: prostytucja, kara wykluczenia]

De tabernis^a

[ Nullus] visitare tabernas vel celaria, in quibus vinum vel cerevisia [ propinatur], presumat. Quod si quis repertus fuerit, solvat pro primo sex grossos. [ Si autem] secundo hoc ipsum fecerit, excludatur.
^a Na prawym marginesie: Tab[ ernas]; Taber[ nas] Brak i fragmentów tekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty.

[hasła: karczma, wino, piwo, kara pieniężna, kara wykluczenia]

De ludorum abstinentia^a

[ Statuimus], quod nulli ludi in domo exerceantur. Unde si quis ludere in alea [..... aut char] tas vel in aliquo genere ludorum sit repertus ex tunc p[ uniatur in fert] one. Quod si cessare noluerit et amplius facere curaverit [ puniatur in du] plo, si vero tercio de domo excludatur. Idem volumus [ …..] mittente seu consentiente aliquos ludos inhonestos in [ …..] fieri, sive de die, sive de nocte, die festiva aut feriata.
^a Na prawym marginesie: Ludor[.....]; Lusus chartarum et tactus lyra[ rum]. Brak i fragmentów t ekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty.

[hasła: gra w kości, gra w kart, kara pieniężna, kara wykluczenia]

[ De]^a armis

Nemo <audeat habere arma ad>^b ledendum apta, sicut gladiis, cultellos, vel quibus a<liquo modo ledi possit in>^b camera sua vel aliena sine l[ icentia petita] apud se<niorem, quod si ea serv>are^b presumat. Quod si quis oppositum fecerit et circ[...] ^c fuerint extunc arm[ a se] nior r[ ecip] iat et ad usu< earum omnino [...] beat e>a genere sic ut [ …..] [k. 26v] puniatur in sex grossis. Et si secundo hoc ipsum fecerit et ipsa absque legittima et racionabili causa circa se tenuerit puniatur in duplo. Si autem tercio puniatur in triplo, si quarto de deomo excludatiur tanquam contumax et rixosus.
^a Brak i fragmentów t ekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty. ^b Braki jak wyżej. Uzupełnienienia dokonane późniejszą ręką i ciemniejszym atramentem. ^c Brak jak wyżej, niezgodne z sensem zdania i częściowo nieczytelne: <era et alibi [...]>

[hasła: miecz, nóż, broń, senior bursy, kara pieniężna, kara wykluczenia]

De non faciendis singularitatibus^a

Si quis singularitates, scismata seu divisiones, conventicula, conspiraciones bonum genere impedientia vel impedientes fecerit et pro eis a seniore admonitus non destiterit, pro primo solvat sex grossos, et si amplius fecerit, puniatur in fertone. Si tercio, de domo excludatur.
^a Na prawym marginesie: nota digitus; na lewym marginesie: [...] ta et [...] es prohibitur i narysowana rączka.

[hasła: wspólnota, kara pieniężna, kara wykluczenia]

De libris domus^a

Statuimus, quod libri bursales quicunque sunt, in futurum erunt, sub clave senioris in testitudine serventur. Ipsis tamen inhabitantibus in iure canonico studere volentibus de commutacione in commutacionem prestentur, seu communicentur et tempore vacantiarum post commutacionem quamlibet seniori domus presententur. Volumus tamen, ut quilibet librum aliquem recipiens se manu propria ad regestrum senioris inscribat recognicionem

faciendo, quis liber dicatur. Et si qui inventi fuerint libros <non> servare cum honestate tanquam proprios ab eis recipiantur et aliis plus studiosis et diligentibus conferantur.
^a Na prawym marginesie: [....] domus [...] entur studen[...] s.

[hasła: książki, biblioteka, senior bursy, student, rejestr wypożyczeń]

De clausione domus^a

Nullus audeat domum tempore determinato serare aut claudere prohibere. Ita quod commutacione estivali domus immediate post primam claudatur, hyemali vero commutacione post tertiam, licet in fine commutacionis utriusque nocte decrescente et die crescente, et e contra secundum exigentiam temporis potest esse promcior vel tardior clausio. Quod si quis huic statuto contravenire presumpserit, per se domum claudendo vel claudere prohibendo pri[ ma vice pe] r seniorem domus moneatur. Si secundo hoc ipsum fecerit, in fer[ tone p] uniatur. Si tercio, in duplo; si quarto, excludatur.
^a Na prawym marginesie: A tardo adventu 12 gr; fertonem det; na lewym marginesie: [...] claudatur [...] estive; [...] stive post [.....]. Brak i fragmentów t ekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty.

[hasła: cisza nocna, zamykanie bramy, senior bursy, kara pieniężna, kara wykluczenia]

De hostio aut habitacione senioris^a

Statuimus, ut nullus aliquas congregaciones vel clamor[ es aut conspi] rationes aut quacunque conventicula circa hostium senioris aut h[ abitationem] eiusdem facere presumat. Quod si quis oppositum fecerit primo pri[ mo per] seniorem moneatur, si monitus non destiterit puniatur in fertone, si tercio fecerit puniatur in duplo, si quarto de [ domo exclu] datur.
^a Na lewym marginesie: [...] habitacionem [...] res non [.....]. Brak i fragmentów t ekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty.

[hasła: zbiegowisko, senior bursy, kara pieniężna, kara wykluczenia]

De silencio in cur[ ia et am] bitu^a

Nullus insolencias aut clamores facere a<udeat [...] cut etiam> in camera propria ne alii in studio imped<iantur sub poena 3> grossorum.Et si a talibus clamoribus et insol<entia monitus cessare neglex>erit et per seniorem primo, secundo, tercio mo<nitus de domo tanquam periurus excludatur>.
^a Na prawym marginesie: in curia et ambitu; clamores [...]; 3 gros.; na lewym marginesie: [...] habitant[...]; Silentium tertia vice moni[...] excludatur. Brak i fragmentów t ekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty. Uzupełnienia zostały dokonane późniejszą ręką i ciemniejszym atramentem.

[hasła: zakłócanie spokoju, senior bursy, kara pieniężna, kara wykluczenia]

De iudicio^a

Sta[ tuimus] quod se[ mper] die Sabbat[.....] alia[.....]. [k. 27r]^b Unde si que deordinaciones in domo fierint aut contingerint per seniorem et consiliarios diiudicentur et

reformentur sic tamen si necessitas fuerit et ingruerit, idem iudicium alio die in septimana celebrari poterit ne cause indiscusse remaneant. Et volumus ut omnes in domo demorantes ad iudicium post pulsum campane venire sint astricti sub pena ^c – unius grossi– ^c.
^a Brak i fragmentów t ekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty. b Na górnym marginesie: Iudicum omni sabbato fiat; Iudicium die sabbatis fiat vel aliis diebus necessitate postulante. Na prawym marginesie: Ad iudicium venire; Ad iudicium veniendis s[ ub] poena unius; ..... oraz rączka; druga rączka na lewym marginesie . c – c Poprawiane w późniejszym czasie kwota i słowo grossi przerabiane na grossor(um), dopisane także późniejszą ręką i skreślone fertonis.

[hasła: sąd domowy, senior bursy, konsyliarze bursy, kara pieniężna]

De tempore et modo electionis consiliariorum^a

Statuimus, ut ea die, qua in universitate electio domini rectoris celebratur, consiliarii domus passim ex nacionibus eligantur, protunc in domo existentibus, qui cum seniore causas in domo emergentes discutiendi habebunt potestatem, sic ut si quis a sententia senioris iniuste ad rectorem appellaverit, in uno fertone puniatur, quam penam tollet senior pro suo interesse.

^a Na prawym marginesie: Consili[ ariorum] electio <tempore rectoris>; Appelat[ io]; Non app[...] a sen[...]. Na lewym marginesie: Electio consiliariorum; Apellans a seniorem unus fertonem reponat.

[hasła: wybory, rektor uniwersytetu, konsyliarze bursy, senior bursy, kara pieniężna]

De honestate iudicis et primo consiliariorum ad seniorem et ad se invicem^a

Statuimus, ut consiliarii qui taliter, ut predictum est, electi fuerint se honeste habeant ad seniorem, unus alterius votum non interrupendo, nec impediendo. Sed unusquisque de voto per seniorem requisitus votum suum libere pronunccietb, prout sibi pro ordine ac honestate domus videbitur. Si quis oppositum fecerit, alicuius votum infringendo, vel unus contra alium obprobriose insurgendo, eidem vel eisdem silencium imponatur per seniorem. Si autem non curaverit, puniatur in sex grossis.

^a Na prawym marginesie: honest[...] libere[...]; [.....] causa. Na lewym marginesie: Poena sex gros.

[hasła: sąd domowy, konsyliarze bursy, senior bursy, kara pieniężna]

De honestate omnium in iudicio^a

Statuimus, ut honestas ab omnibus et silencium iu iudicio teneatur. Nullus vero audeat seniorem et consiliarios in iudicio sedentes verbis subsanatoriis, aut derisuris etiam clamoribus infestare. Quod si quis oppositum attemptare presumpserit, primo pro pena solvat quatuor grossos. Si secundo hoc ipsum fecerit, puniatur in fertone; si tercio, de domo excludatur.

^a Na prawym marginesie: Honesta[…]; pro offend[...] senior[…] consili[....]. Na lewym marginesie: De honestate in iudicio servanda.

[hasła: sąd domowy, konsyliarze bursy, senior bursy, kara pieniężna, kara wykluczenia] Ut servitores non percuciantura

Ut servitores non percuciantur^a

Nullus presumat in aliquem servitorem alterius studentis manus violentas inicere; quod si aliquis hoc nephas fecerit, solvat communitati octo grossos. Sed si aliquis hoc ipsum servitori senioris facere presumpserit, puniatur in fertone, quia qui servitori aliquid facit, domino facit, et si a talibus non desisterit in duplo puniatur, et sic consequenter.

^a Na prawym marginesie: s[...]. Brak reszty tekstu z powodu zniszczenia fragmentu karty.

[hasła: służący, student, pobicie, senior bursy, kara pieniężna]

Speciale de servitoribus communitatis^a

Nullus [ presumat] in aliquem [ servitorem] communitatis manus violentas ini[ icere] si

quispiam facere attemptaverint pati lese satisfaciat iuxta ar[ bitriu] m senioris et pro communitate solvat fertonem. Si vero aliquis [ de] ser[ vitori] bus hoc ipsum fecrit per seniorem virgis [ cin] gatur [ …..] luat in corpore. Et si rebellis apparuer[ it statim de domo] ex[ cl] udatur.

^a Przy nagłówku: Servitor[...]. Na lewym marginesie mocno wytarte: Manus [...] violentas […] coccam et tertianum. Brak i fragmentów t ekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty.

[hasła: służący, pobicie, senior bursy, kara cielesna, kara wykluczenia]

[k. 27v]

De honestate servitorum^a

Statuimus, ut unusquisque, non nomine studentis in domo morans omnimodam humilitatem, honestatem et reverentiam exhibeat unicuique secundum statum suum, ita videlicet ut si quem ad fornacem ex studentibus vel ad tabulam venire contingat, statim cum honestate et sine omni mora cedere sit astrictus et inter studentes se miscere non presumat, sed in parte, ut servitorem decet, sedeat. Quod si quis oppositum fecerit et seniori presentatus fuerit, talem tanquam inhonestum et immorieratum senior virgis corripiat. Idem volumus intelligi, ut tempore prandii aut cene in stuba stare, aut ambulare non presumat, sed unusquisque servitorum pacifice in loco suo sine murmure sedeat, nec strepitum aliquem faciat, nec lectioni ad mensam impediat. Item tempore actus in domo fieri consueti inter studentes iuris canonici sedere in scampnis nullus audeat, sed unusquisque in inferiori circumstancia fornacis honeste, ordinate, pacifice ac quiete sedeat, et si qui excesserit expellatur. Et si non desisterit, virgis per seniorem corripiatur.

^a Na lewym marginesie: [...] itores sint [...] ste; [...] vitoris [...]; xii.

[hasła: służący, student, senior bursy, kara cielesna]

De honestate actus^a

Tempore actus in domo fieri consueti feria quarta et feria sexta omnes honeste et pacifice in locis suis sedeant, murmurare aut susurrare risus aut cachinos facere non audeant, sive aliquem arguentem vel respondentem irridere, vel subsanare. Et si quis de hoc per seniorem ammonitus non desisterit, puniatur in quadrante; secundo in mediente, tercio in grosso. Sic tamen si pertinax vel rebellis apparuerit, poterit maiori pena iuxta arbitrium

senioris. Sed unusquisque diligenter argumenta arguencium percipiat et ad formam eorum dum intendat, cui omnes intersint, sub pena grossorum usque ad finem <et quos omnes etiam inquilini absolvere tenentur>.

^a Na lewym marginesie: Actus; Actus; actum [...] murmurare. Na prawym marginesie: Actus fer(ia) |-quarta et-| 5; Actus omnes etiam inquilini seu gratialistae absolvere tenentur; poena 3a gros.

[hasła: wykład, student, senior bursy, kara pieniężna]

De multiplicacione servitorum^a

Senior omnimodam potestatem habeat et auctoritatem multiplicacionem servitorum prohibere, taliter quod quelibet camera in uno tamen servitore debet esse contenta. Qui quidem servitor omnibus in eadem camera morantibus servire sit astrictus. Ipsi vero domini de suis porcionibus ipsi servitori elargiri tenebuntur; alias si secus factum fuerit, servitori licebit se a servimine eorum excusari.

^a Na lewym marginesie: [ se] rvitores […] or; [s e] rvitoribus [...] olorum.

[hasła: służący, senior bursy]

De presentacione servitorum^a

Statuimus, quod dum et quando quilibet ministrum de novo acceptare voluerit et antequ[ am ips] um acceptet ante seniorem sta[ tuere] t ipso promittat pro omni idoneitate et fidelitate sub pena [ non ad] misionis [ ei] usdem servitoris.
^a Brak i fragmentów tekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty.

[hasła: służący, senior bursy]

[ De]^a generali servicio servito[ rum]

[ Statuimus du] m et quando servitor senioris absens fuerit, quilibet ser[ vitor .....] se seniorum sit illi astrictus inservire sine murmur[ atione] et [ …] cumque sui domini prohibicione. Idem volumus intellig[ i] quando [k. 28r] hospites alicui studenti advenerint quilibet ex servitoribus per eundem monitus ei ad deferendum cervisiam vel ad deserviendum sit paratus pro honestate domus et inhabitantium. Qui si facere contempserit et causa ad seniorem devoluta fuerit ex tunc senior talem virgis coripiat et si talis correctionem pati nollet statim de domo eiiciatur tanquam rebellis et sue proprie actor voluntatis.
^a Brak i fragmentów t ekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty. Na prawym marginesie, na następnej stronie: absenta[...] servitor[...]; xiiii.

[hasła: służący, student, senior bursy, kara cielesna, kara wykluczenia]

De introitu coquine^a

Statuimus, quod nullus ex servitoribus sine causa legittima coquinam intrare presumat sub pena correctionis. Si quis vero servitor correctionem pati nollet, in instanti per seniorem domus de domo eiiciatur. Item volumus^b, ut prepositus aut dispensator precipiat coco vel

coce, ut nullus extraneus servitor intromittatu sub pena carentie porcionis ipsius coci vel coce, et si in hoc ipso prepositus et dispensator inadvertentes fuerint, in medio grosso puniantur tociens quociens hoc visum fuerit et probatum per seniorem domus.

^a Na prawym marginesie: coquin[...] impedi[...]. b Przy tym zdaniu NB.

[hasła: służący, senior bursy, skarbnik bursy, prepozyt bursy]

Statutum honestatis^a

Nullus <suscipiatur in domum>^b rixosus neque rebellis, discolus aut vagus, aut deferens vestem indecentem, sicut pallia aperta, pilleos laycales, calceos rostratos vel rubeos statum clericalem dehonestantes, ac omnia et singula per que scandalum posset suboriri. Quod si quis susceptus postmodum huic statuto temere contravenire presumpserit, primo per seniorem domus moneatur. Si vero post monicionem factam non desisterit, de domo excludatur, tanquam honestati domus contrarius.
^a Na lewym marginesie: Rixosi, rebelles, discoli. Na prawym marginesie: Rixos[...] discoli[...] suscip[…]; Rixosi r[...] vestes. ^b Tekst wpisany na lewym margines ie z zaznaczonym miejscem wstawi enia.

[hasła: włóczęga, ubiór, strój klerycki, senior bursy, upomnienie, kara wykluczenia]

De solucione et exactione cameralium^a

Statuimus, quod quilibet domum ipsam inhabitans, post solucionem introitalium, sit astrictus ad solvendum ^b– unum fertonem–^b pro qualibet commutacione ratione cameralium. Et ipse senior predictas pecunias ab ipsis inhabitantibus in fine cuiuslibet commutacionis exigat, ipsique procuratori universitatis protunc existenti realiter et cum effectu tradat, ex quibus pecuniis ipsa domus reformetur et provideatur, iuxta arbitrium et mandatum domini rectoris.
^a Na lewym marginesie: Solutio cameralium, et a camera quidem fertonem unum, ab hypocausto fertones duo; Cameralia 24 gros. ^b-b W późniejszym czasie przekreślone i nadpisane: mediam marcam. Na prawym marginesie: Camer[...] solut[...]; Camerali[...] per 24 gr.

[hasła: wstępne (opłata), komorne (opłata), senior bursy, prokurator uniwersytetu, rektor uniwersytetu]

Statutum ad faciendum queres^a

Statuimus, habere que volumus ut semel, aut bis in septimana ipse senior cum consiliariis, vel saltem uno vocato ad se consiliario post clausionem domus in cameris queras faciat, et si quem vel aliquos non invenerit in domo dormientes, pro primo talis seu tales sint astricti ad penam quatuor grossorum. Si secundo solvat octo grossos. Si tercio solvat fer[ tonem]. Si quarto non fuerit inventus, [ omni] semota indulgentia de domo excludatur. Nisi tamen quis hab[ uerit] licentiam a seniore hoc de illis intelligi volumus. Et quia qui em li[ centiam] habebit salws a pena erit. Que per seniorem exiga[ tur] et ad usum suum pro suo placito convertentur. Q[.....] eidem assignamus quatenus se circa talia dilige[.....]
^a Na lewym marginesie: Inquisitio. Na prawym marginesie: Inqu[...] bis[...]. Brak i fragmentów t ekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty.

[hasła: senior bursy, konsyliarze bursy, kara pieniężna, kara wykluczenia]

[k. 28v]

Inter^a cetera volumus, quod omnes et singule pene in ipsis statutis contente ac posite per ipsum seniorem cum consiliariis exigantur et ad carbanam domus pro communi refectione omnium inhabitantium reponantur, et iuxta arbitrium senioris et consiliariorum predicte pecunie convertantur et ad predictam carbanam clavem unam senior habeat, et aliam consiliarii domus sepefate. Amen.
^a Na górnym marginesie: poenae aliae; extraordinariae. Na prawym marginesie: Aliam videre licet ordine[...] ut super [.....] riatione? z odsyłaczem („ a ”) do lewego marginesu.

[hasła: kara pieniężna, senior bursy, konsyliarze bursy, skarbiec]

Magister Mathias de Cobilino professor sacre theologie lectorque ordinarius eiusdem ac rector alme Universitatis studii Cracouiensis

Notificat omnibus magistris, baccalaureis, studentibus et quibusvis suppositis universitatis in bursis, collegiis extraque eadem intra vel extra menia urbis Cracouiensis commorantibus. Quia dum insolencie varie ab infreni dissolucione suppositorum universitatis plurificarentur in dies unde et homicidia manifesta subsecuta essent. Quomodo ex unanimi voluntate et decreto omnium doctorum et magistrorum universitatem representantium in plena convocacione universitatis congregatorum ordinatum est et decretum ut nowo rigidiorique statuto novis et in auditis tot malis solicite occurreretur cohibereturque licentia vagandi passim que seminarium et fomes est omnis mali. Huius igitur statuti tenor sequitur in hac verba:

Quoniam^a facile datur occasio delinquendi, si non tempestive principiis rigidius obsistatur, nos igitur magister Mathias de Cobilino sacre theologie professor ac rector cum universo doctorum et magistrorum cetu universitatem representantium innitendo statutis universitatis, quia novis morbis nova antidota sunt adhihenda cupientesque, ut supposita universitatis nostre cuiuscunque status aut condicionis existant sub disciplina viverent et ordine et frenis adhibitis ab omni occasione discursuum retracti studiis regularius diligentiusque intenderent, statuimus et perpetuo decernimus manu tenendum et observandum, ut nulllus ex suppositis universitatis de die sive de nocte in veste mitrisque laycalibus intra collegia vel extra audeat incedere et arma cuiuscunque generis secum ferre. Qui si duobus testibus coram rectore convictus fuerit contra nostrum tale statutum agere, pena carceris sine ulla venia puniatur. Seniores vero et rectores bursarum, si taliter delinquentes deprehenderint, huius statuti ordinacionem eos omnino a consorcio studentium excludant et de bursis eiiciant non obstante quacunque statutorum bursarum ordinacione. Exireque nolentes [ rec] tori denuncient, et ille tenebitur in penam carceris cum eis [ pro] cedere, alias si exequi tale statutum in eis scienter neglexerint [ neque] rectori rebelles denunciaverint, pene sexagene subiace[ bunt]. Quod quidem statutum volumus statutis universitatis adnu[ merari e] t specialiter inter omnia statuta bursarum includi et inscribi [.....] repetitutum neminem per ignoranciam excusaret. Datum [.....] sub sigillo.

^a Na lewym marginesie: vestes indecentes; arma. Na prawym marginesie: Cum armis incedentes excludantur <ex contubernio>. Brak i fragmentów t ekstu w tym paragrafie spowodowane są zniszczeniem dołu karty.

[hasła: ubiór, broń, kara więzienia, senior bursy, rektor uniwersytetu, statuty uniwersytetu]

[k. 29r]

<De audiendis lectionibus in iure canonico>^a

Anno Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo secundo, die Iovis prima mensis Martii in plena convocacione doctorum et magistrorum duntaxat salariatorum, per venerandum patrem magistrum Mathiam de Cobylino sacre theologie professorem, lectoremque ordinarium ejusdem ac rectorem universitatis protunc existentem facta. Uno omnium ore conclusum est et statutum, quod omnes et singuli studentes in Bursa Canonistarum alias Longini nuncupata commorantes, ne et tempus et pecuniam inutiliter consummant, utque ipsis in scientia et moribus proficiendi via oportuna non desit, lectiones pro decretorum doctores in facultate canonica legi consuetas qualibet die legibili audire diligenter debeant et sint astricti, prout hoc in privilegio fundacionis prefate Burse Canonistarum clare expressum est. Istaque fuit motiva ratio, et finalis ipsius fundatoris. Quod si quis iusto impedimento cessante, de quo senior prefate burse cognoscere debet, minime facere curaverit, extunc prout exnunc et exnunc prout extunc monicione premissa penam exclusionis de domo studiosorum, tanquam arbor infructifera sese noverit incursurum ipso facto. Acta sunt hec tempore quo supra. In Collegio Maiori Artistarum. Datum rectoratus sub sigillo.
^a Na lewym marginesie: qui lectiones non audit excludendus. Na prawym marginesie: Statutum now[ um] Lectione[ …] audiend[…]; Lectiones qui non a[ udi] unt excl[ udan] di.

[hasła: zgromadzenie uniwersytetu, profesor ordinarius, rektor uniwersytetu, student, wykład, wydział prawa, fundator, przywilej fundacyjny, senior bursy, kara wykluczenia, pieczęć]

Sequitur de electione provisoris Burse Longini
Anno Domini millessimo quadrigentesimo nonagesimo quarto die Iovis decima Aprilis. In rectoratu venerabilis viri magistri Joannis Sacrani de Oszwyaczym etc.

Prima conclusio^a

Item in eadem convocacione conclusum est nullo renitente, ut senior Burse Longini semper legat lectiones ad quas obligatus est. In absentia sui, dummodo ex causa legitima eum abesse, vel legere non posse contingat, per alterum paris condicionis aliquem. Ita, quod si doctor fuerit, non legat nisi per doctorem, alias ei pro lectione non computabitur et puniendus veniet secundum disposicionem statutorum universitatis. Si vero in defectu doctorum iuxta privilegiis disposicionem baccalarium fore contigerit, talis etiam per alterum baccalarium in defectu doctoris implere poterit modo predicto. Que quidem conclusio in crastino Egidii, speciali ad hoc facta convocacione, in Collegio Iuristarum sub debita obedientia jurare et pena non contradicendi concorditer est approbata.

a Na prawym marginesie: senior legere non neg[...].

[hasła: zgromadzenie uniwersytetu, senior bursy, wykład, statuty uniwersytetu]

Secunda conclusio^a

Anno Domini 1499. die Saturni xiiii mensis Decembris in rectoratu venerabilis viri ac egregii magistri Valentini de Ilkusch sacrorum canonum doctoris, canonici et cancellarii alme Universitatis studii Cracoviensis facta convocacione doctorum et magistrorum [k. 29v] omnium facultatum dumtaxat <salariatorum>b sub hac forma. Venerabilis dominus doctor et magister reverende, sitis hodie hora vigesima prima in stuba communi Collegii dominorum Canonistarum ad audiendum quedam ardua, per rectorem proponi super litibus motis universitati <per>b honorabilem dominum Nicolaum, executorem testamenti reverendi olim patris domini Jacobi de Schadek, et deinde querelam illius super iniuriis ut pretendit sibi per universitatem factis, et specialiter contra dominum doctorem Petrum de Ilkusch seniorem Burse Longini Canonistarum, ac super hiis tractandis, consulendis et finaliter concludendis, sub pena obedientie et prestiti iuramenti. Detur omnibus doctoribus, magistris duntaxat saliariatis ex parte rectoris. Qua quidem convocacione lecta et inducta querelaque et responsis hinc inde auditis unanimiter per omnes doctores et magistros conclusum est, ut doctor Petrus, prefate burse senior et sui successores, pro tunc in eadem bursa, existentes, exnunc et per amplius continuent lectiones in collegio, similiter actus qualibet septimana, bis in bursa predicta. Eciam ad altare ejusdem burse incorporatum in ecclesia cathedrali Cracoviensi, lectorem tenebit habebitque continuum, aut per se inserviet, missasque leget, prout hec omnia latius in privilegio errectionis eiusdem burse et predicti altaris continentur, sub pena excommunicacionis. Alias si temerarie ipse senior dictus ac sui successores predictis contravenerint, pene privacionis et destitucionis burse et altaris predictorum subiacebunt.

^a Na lewym marginesie: Lectiones se[ ni] or continuet et actus in bursa bis; altare et missa in arce; NB; Excommunicatio. b Dopisane na lewym marginesie z zaz n aczonym miejscem wstawienia.

[hasła: zgromadzenie uniwersytetu, egzekucja testamentu, senior bursy, wykład, kara ekskomuniki, pozbawienie beneficjum]

Tercia conclusio^a

Anno Cristi 1501. XIX. Novembris in rectoratu venerabilis et egregii viri Mathie de Miechow, artium et medicine doctoris. In Bursa Canonistarum venerabilis ac egregius Petrus de Ilkusch magister artium et, doctor iuris canonici, senior prefate Burse Canonistarum in Cracovia adiudicatus est laboribus, lectionibus in collegio et actibus in ipsa bursa disputandis, secundum privilegium erectionis collegiature pro seniore, et conclusionem per universitatem factam, in actis et conclusionibus universitatis descriptam, sub rectoratu eximii ac venerabilis domini Valentini de Ilkusch, sub penis ibidem contentis et expressis privacionis et destitucionis collegiature, senioratus Burse Canonistarum et altaris super hoc dotati per dominum Nicolaum de Coprzywnycza, [k. 30r] plebanum in Xyaschnicze. Item adiudicatum est, ut carbana tenentur per seniorem burse, consiliariis tenentibus et servantibus claves carbane. Quodque senior in carbanam ponat [.....]b penas a studentibus transgredientibus et ceteris inhabitatoribus extractas in presentia consiliariorum post sufficientem pecunie computacionem, et quod amplius private non imponeretur quidquam in prefatam carbanam. Item mores inhabitancium corrigantur per seniorem burse, non admitendo eisdem

qualescunque insolencias et adinvenciones contra bonos mores, ut non ingrederentur tabernas et studiosos ne impedirent, strepitum et clamorem ne facerent, de nocte ut non exirent, post tertiani noctis statim iuxta consuetudinem aliarum bursarum domum claudendo, in Ieme, in estate cicius. Si quis tamen inhabitantium veniret post clausionem, intromitatur per seniorem usque ad unum quartale hore, et non ultra. Clavem a domo et eius hostio nemo habeat preter seniorem. Mulieres non introducantur, nec ingredi permittantur ibidem, quoniam per huiusmodi boni mores depravantur et honestas domus polluitur ac in ignominiam detruditur. Amplius etiam senior non teneat in suis habitacionibus aliquos inhabitantes censum et solucionem pro seipso extrahendo et usurpando. Quod in cameris moretur quilibet inhabitator ad hoc deputatus, in una duo, ad minus unus perseverans, ubi, eciam necessitas veniret senior cederet de habitacione ex opposito minoris, stube senioris locata propter bonum universitatis augendum quemadmodum cedere debet. Quia camera illa duntaxat in favorem persone venerabilis eximiique domini Joannis de Wladislawy tunc senioris prefate Burse Canonistarum concessa fuit tempore rectoratus venerabilis ac egregii domini Joannis de Stanischevicze facta convocacione 1493. Nam sufficiunt pro seniore testudo, stuba maior supra testudinem et camera dicta tenebrosa et celarium minus testudinatum. Item duo consiliarii pro tempore electi recipiant et realiter tollant camerales ab inhabitantibus, sub testimonio integre procuratori universitatis reddendo et totaliter tradendo. Item senior burse tempestive puta in estate lignae pro bursa comparet et quanto expedicius et levius poterit emat, tempora frigida et cariora non expectando. Item rogatus et monitus est dominus doctor Petrus de Ilkusch, senior [k. 30v] burse, per magistrum Joannem de Ostrzeschow notarium publicum, ut lectiones et actus continuaret secundum formam privilegii et conclusionis universitatis predicte. In hac re confecta ut premissum est sub pena expressa privacionis altaris, collegiature et senioratus.

Insuper commissum est duobus consiliariis tenere claves carbane et tollere appellationesc. Actaque sunt hec in stuba maiori Burse Canonistarum, presentibus ibidem venerabilibus et egregiis doctoribus et magistris, dominis Joanne de Skawina, Andrea de Gorra, Joanne de Costen, Joanne Amicino doctoribus in decretis, Thoma de Obidzino procuratore universitatis, Leonardo Vitreatoris collegiato maiore artistarum, domino Nicolao de Pokrzywnicza, magistro Jacobo de Costen et ceteris in presentia notarii publici superius descripti, etc.

^a Na lewym marginesie: senioris incorporatio; lectio et actus; […] 31; na następnej stronie: appellationes; clavis, mulieres; rączki ligna aestati emenda; Na prawym marginesie carba[...] poenae; [...] sunt comm[ u] nitatis bu[ r] se Canoni[ starum]; insolen[...] domesti[...]; insolentiae tabern[...], rączka, post clau[…] non venie[…]; in una duo; exac[…] came[…] lium per […] siliari[…] est fac[….]. b Tekst nieczytelny, plama atramentu. c Słowo poprawiane.

[hasła: wykład, kolegiatura, fundacja, uchwała, senior bursy, konsyliarze bursy]

[N astępuje wypis z akt radzickich krakowskich z 1501 r. dotyczący muru granicznego Bursy Grochowej ( Bursa Pisanorum), oraz informacja z lat 1512 i 1518 o czynszu zapisanym na dobrach Żabno]

De ebrietate^a

Quia vero ebrietas est privatio usus intellectus, per quam menti quaedam sui oblivio generatur et per eam quique facile scandalizantur, statuimus et omnino servari volumus ne quis quam bursam inhabitans toleretur ebrius, sed si de ea convictus fuerit tanquam morbida ovis ex consortio bonorum extunc eliminetur.

^a Na lewym marginesie: [ E] brietas. W tek ście przekreślone słowa: capitaneus in Dobcycze.

[hasła: pijaństwo, kara wykluczenia]

[k. 31r]

Statutum in rectoratu magnifici viri domini Adami de Bothyn, artium et medicine doctoris, rectoris alme Universitatis studii Cracoviensis ac phisici regie maiestatis Sigismundi Dei gratia, regis Polonie, etc. factum^a

Nova quedam et contra leges consuetas inobediencia quorundam iuris pontificii doctorum Bursam Canonistarum inhabitantium exorta erat, qui iurisdicioni seniorum^b ceperunt esse rebelles, nec statuta omnibus et singulis in illa domo morantibus^c comunia stutinere voluerunt se avellendo, nescimus qua racione permoti: quod ad nostras pervenit aures, Nobis et senioribus doctoribus cum decanis omnium facultatum in Collegio dominorum Canonistarum in corona consilii sedentibus supputamentis sive rationi intendendo, a procuratore studii nostri factis, senioribus Mathia de Sydlow sacre theologie professore et canonico Cracoviensi, Joanne de Costan iuris pontifici doctore per dominum doctorem Gorra substituto, Joanne de Lesznicza sacre theologie decano, Joanne de Skawijna sacri uris doctore, decano facultatis eiusdem, Nicolao do Coprowyncia, decretorum doctore et ordinario tunc universitatis procuratore: Martino de Zarnowecz decano facultatis artium. Anno a natali Cristiana 1511. undecima Aprilis. Quo animadverso nos huic malo occurentes cum predictis doctoribus, senioribus et decanis visum est, et mature conclusum uno omnium consensu, bene primum negotium metiendo, decrevimus igitur et statuimus et de facto decernimus firmum habere volentes, ut peramplius quisque et cujuscunque status fuerit dictam bursam incolens, sive sit doctor cuiusque facultatis, sive magister vel baccalarius, studens, prelatus sive sacerdos qualiscunque sortis; sint^d statutis dicte burse et senioris obedientie et domus clausure subditi. Et si quempiam ex istis post horam solitam clausure, iuxta statuta venire ad domum acciderit, extunc senior cum intromittere iubeat^e penam tum^ftotiens quotiens evenerit, ab eo quatuorgrossorum exigat. Nemo insuper privatam audeat habere clavem, nisi senior eiusdem burse; doctores tum volumus ab actibus, qui in bursa soliti sunt fieri, esse duntaxat absolutos. Datum ex edibus nostris XXVI. Aprilis, anno ut supra.^h

^a Na lewym marginesie: NB p( rocurato) r un(iversita)t[ is ex iure pontifici]; Seniori o[ be] dienti[ a]; obedientia senioribus [...] omnibus [...]; omnes statutis sint subditi; Poena in ta[ rdo] venientes g[ r] <1>4. Skreślona, nieczytelna nota. Na prawym marginesie: promotos in universitate[?] fol. 31. ^b Poprawione z: senioris.

^c Poprawione z: morantem. ^d Dopisano: omnes. ^e Dopisano: et. ^f Poprawion na: semper.

^g Dopisano: decem poprawiając na: quatuordecem. ^h Następuje słabo czytelny dopisek: Alium non [...] quod [...] non [...].
[hasła: nieposłuszeństwo, równość wobec prawa]

[k. 31v– 32r; Zatwierdzenie przez króla Zygmunta I zakupu czynszy wykupnego zap i sanego na dobrach Mnik ów i Okle ś na należacych do Mikołaja Frykacz a p rze z Stanisław a Bargiela doktora praw z 1521 r. Zakup dotyczy altarii w kościele św. Anny z fundacji doktora medycyny Adama z Łowicza]
[k. 32r]

Statutum noviter confectum, in rectoratu venerabilis domini Stanislai Byel. etc.^a

Anno Christi 1522 octava mensis Martii in rectoratu venerabilis et egregii viri domini Stanislai Byel de Nova Civitate sacre theologie professoris et canonici ecclesie cathedralis Cracoviensis, in Collegio Canonistarum facta convocacione dominorum doctorum, seniorum patrum, decanorum et consiliariorum per dominos videlicet Bernhardi de Cracovia, decani Sancti Floriani in Florentia, Nicolai Mikosch custodis eiusdem ecclesie, Martini de Ilkusch canonici, professorum sacre theologie eiusdem facultatis, Nicolai de Coprzywnycza, Jacobi Erczycschow canonicorum Cracoviensium, Joannis de Nyeskowa, prepositi Sandecensis, Martini Belza, Erasmi de Cracovia et Gregorii de Shamothuly lectoris ordinarii, de quorum premissorum ex unanimi consensu et nomine totius universitatis conclusum est, ut doctor Stanislaus Bargyel senior Burse Iuristarum et sui successores protunc in eadem bursa existentes ex nunc et peramplius actum unum in septimana feriis sextis, aut si festum in feriam sextam veniret, feriis quartis semel in septimana celebret, secundum ordinem camerarum studentiumb, morantium in eadem bursa, nulla excusacione habita, cuiuscunque status fuerint, sive sint doctores alibi promoti suo ordine respondeant, sub pena duorumc grossorum ad carbanam irremisibiliter reponendorum, exceptis doctoribus hic promotis etd incorporatis et baccalariis facultatis canonice, quos volumus habere absolutos iuxta contenta privilegiorum nostrorum.

Insuper intendendo statutis domus prefate Burse Longini constitutum est, ne ipse senior suscipiat in domum, nisi prius portata recognicione de subtitulacione facta a Domino rectore, ad quod eundem seniorem astringimus. Actum et datum ut supra.

^a Na lewym marginesie: Actus in contubernio celebrandi; [.....] secundum ordinem camerarum; […] sub poenis 2 gros.; Inscribendi primo; Senior non suscipiat studiosos ad contubernium […..] authe[…]. b Dopisano: omnium. c Słowo poprawi ane. d P oprawiono na: atque.

[hasła: wykład, kara pieniężna, rektor uniwersytetu, immatrykulacja]

Statutum de taxa maiorum camerarum et de solucione earundem sequitur^a

Anno Christi 1523 die Martis vigessima septima mensis Ianuari veniens in domum Burse Iuristarum ad stubam communem in presentia tocius communitatis venerablis ac egregius vir dominus Martinus de Ilkusch sacre theologie professor, canonicus sancti Floriani in Cleparz ac rector Universitatis Cracoviensis una cum [k. 32v] venerabili ac egregio domino Nicolao de Cracovia sacre theologie professore, custode sancti Floriani ac procuratore eiusdem universitatis de consensu et unanimi voto totius universitatis decreverunt et de cetero firme tenere statuerunt atque publice ad statuta domus auscultari mandaverunt uti videlicet singulis commutacionibus alias per medium annum de quinque pocioribus cameris videlicet de duabus inferioribus in palacio et similiter duabus super palacio cum caminis et una super

stuba similiter cum camino per mediam marcam de eisdem cameris inhabitantes camerales procuratori universitatis per manus senioris pro tunc existentis persolveret et realiter extraderent sub pena exclusionis de domo huic statuto contravenientes presentibus ibidem venerabilibus et discretis doctore Stanislao Bargyel seniore, Alexio de Cracovia notario publico, Andrea et Johanne servis universitatis testibus ad premissa vocatis et rogatis. Tandem vero anno, mense, die quibus supra idem venerabilis vir dominus rector quantum ad inhabitantes domum mandavit ut duo et duo in una camera maneret urgentes [...] et dum studentes haberi in copia possent exceptis duabus parvis cameris supra stubam et una camera ubi duo habitant uno servitore sint contenti prout eciam in Bursa Jerusalem vel alias ad instar Burse Jerusalem fieri decrevit sub eisdem penis alias pena exlusonis similiter huic statuto contravenientibus preesentibus ibidem testibus quibus supra.

Declaracio istius statuti per rectorem et eos, qui universitatem ipsam representabant in hunc, qui sequitur est facta.

^a Przy nagłówku: Cameralium constitutio. b Słowo poprawi ane i dla pewności dopisane jeszcze raz martis przy nagłówku ze znakiem wstawienia.

[hasła: zgromadzenie uniwersytetu, rektor uniwersytetu, prokurator uniwersytetu, statuty bursy, komorne (opłata), służący, kara wykluczenia]

[k. 33r]

Anno Domini 1536. die Jovis 16 Martii in rectoratu venerabilis ac egregii domini magistri Martini de llkusch acre theologie professoris, prepositi ecclesie sancti Nicolai, facta convocacione in Bursa Canonistarum pro quibusdam defectibus eiusdem burse tam in edificiis quam inhabitantibus revidendis, emendandisque ac reformandis venerabilium ac egregiorum dominorum doctorum ac magistrorum, videlicet Jacobi de Kleparz decani, Gregorii de Stawiszyn custodis ecclesie sancti Floriani, sacre theologie professorum, Nicolai de Pokrzywnycza canonici Cracoviensis, Martini Belsze de Cracovia, Joannis de Sanok procuratoris universitatis, Mathias Lączki, archidiaconi Pomeraniensis et Philipi de Cracovia doctorum in decretis. De quorum unanimi voto de consensu per dominum rectorem memoratum, conclusum est, quod statutum precedens de censu per mediam marcam pro commutacione, seu pro medio anno de quinque cameris pocioribus solvendo, intelligi videlicet et teneri, quando duo eas inhabitant, ut sonat in fine statutum illud quod fuit, per eundem dominum rectorem ante annos fere tredecem editum. Si vero unus duntaxat fuerit in illis cameris inhabitans, extunc unam integram marcam pro medio anno equaliter illarum habitacionum solvat, nisi per doctorem universitatis nostre personaliter in eodem universitate residentem^a inhabitentur [k. 33v] vel aliqua earum inhabitetur, tunc enim per mediam duntaxat marcam, etiam si unus solus doctor in aliqua illorum manserit, censum pro medio anno solvet. Dignum enim fore censuerunt, ut doctores in universitate continue residentes et illam representantes, oneraque in mandatis rectoris et convocacionibus, aliisque officiis ferentes, majore gauderent prerogativa ultra ceteros condicione inferiores, quibus etiam, precipue emeritis universitas ipsa de gratia concedebat liberas quandam in domibus universitatis et bursis mansiones. Si^b vero tales doctores ab universitate absentes fuerint, et duntaxat habitaciones seu habitacionem in bursa tenuerint, extunc pro solito more uti alii

marcam pro quolibet medio anno census solvere tenebuntur, vel aliquis eorum solvere tenebitur.

^a Słowo nadpisane. ^b Na prawym marginesie: a potiorib[ us] cameris [...] 48 gr. pro c[ om] mutatio.

[hasła: opłaty, senior bursy, prokurator uniwersytetu, remonty]

<De distribuendis habitacionibus>^a

Ceterum ibique per memoratum dominum rectorem conclusum est statutum, ut in distribuendis habitacionibus ipse senior burse habeat racionem et respectum ad studiosos, meritos diuciusque in bursa manentes ac lectiones doctorum diligenter audientes, tales enim voluerunt prefati domini, uti equum et iustum est, pocioribus provideri habitacionibus, quam illos qui, duntaxat uti inquilini manent in bursa, lectiones doctorum vel non visitantes, vel raro visitantes, tales enim secundum statuta burse servare, vel manere non debent, nisi defectus studentium v[...]^b tales in bursa tollerare [k. 34r] permitteret, qui nihilominus subesse debent statutis et consuetudinibus burse.

^a Na lewym marginesie: Habitationes distribuendae bene meritis et diligentibus; inquilini [ s] eu gratialistae statutis subesse tenentur b Brak tekstu z powodu uszkodzenia dołu karty.
[hasła: senior bursy, statuty bursy]

Preterea^a census ex cameralibus integer, iuxta statuta universitatis et burse istius dudum de hoc edita, realiter et cum effectu in fine cuiuslibet commutacionis sine dilitacione procuratori universitatis per seniorem de inhabitantibus exactus tradatur et detur, qui principaliter expendi debet ad reformacionem necessariam burse illius, prout multis nunc eget et in tecto et in muris et in pavimentis, et sic de aliis, que merito reformari debent et tempestive (ne periculum immineat) per universitatem ipsam et procuratorem eius provideri et refici.

^a Na prawym marginesie: Camerali[ um]; Edificia.

[hasła: komorne (opłata), statuty bursy, statuty uniwersytetu, senior bursy, prokurator uniwersytetu, remonty]

Conclusum insuper est ibidem et^a statutum, ut senior burse neccessaria minora in bursa provideat, puta per servitores burse mandet canalia a pulveribus et aliis immundiciis purgari, ne per defluxum aque et exuberantiam, aque defluant ex canalibus ad pavimenta et habitaciones. Ita consimiliter et in curia domus provideat, ne aque decurrant, seu defluant ad cellaria et destruant muros.

^a Słowo nadpisane nad przekreślonym est.

[hasła: nieczystości]

Ceterum conclusum et statutum est, ut coquina communis non approprietur sibi per seniorem, sed volentibus in ea excoqui esculenta aliqua, pateat, liberaque sit uti fuit semper, sic tamen, quod talis excoquere volens pro sua nece[ ssitate] habeat propria ligna et non de communitatis lignis id f[ aciat]^a.

^a Na dolnym marginesie dopisek: Ita est rector qui supra manu propria scripsit et […] ordinaria eadem […] et conclusa parat[…..] firmat presentibus […] bus et doctor[…].

[k. 34v] Inductio testis ratione canalis extra muros civitatis sese protendentis in Bursa Iuristarum in iudicio consistorii Crac. Lunae 16 Decembris 1680.
[k. 35v] Statuta pro Contubernio Iuristarum per reverendum capitulum Crac. et rectorem Universitatis Cracoviensis lata anno Domini 1485to.
[k. 36r]

Sub rectoratu reverendi sacrae theologiae doctoris Martini Glicii Pilznensis ecclesiarum cathedralium Cracoviensis, Wratislaviensis canonici, in consessu et assensu excellentium iurisprudentiae doctorum Sigismundi a Stezicza canonici Cracoviensis, Jacobi Cromfeltii Luborzycensis plebani, Iacobi Gorsci ecclesiarum sanctae Mariae Magdalenae Cracoviae praebendarii, metropolitaneae Gnesnensis archidiaconi et cathedralis Plocensis canonici, Jacobi Mollitoris ordinarii lectoris, Petri Scothnicii et Stanislai Radossicii licentiati novorum iurium professorum, acta et conclusa quae sequentur. Anno Domini 1579. die VII. Decembris in vigilia conceptionis gloriosissimae Virginis Mariae.
Magnificus dominus rector universitatis ex relatione frequenti plerorumque fide dignorum consideratis et cognitis multis defectibus Bursae vulgo Iuristarum dictae, mandavit praeposito Collegii D. Iurisperitorum, ut convocationem faceret dominorum doctorum et collegarum etc. iurisprudentiae, tanquam eiusdem bursae una cum domino rectore privilegiatorum provisorum ad audienda ea quae per rectorem universitatis proponerentur. In qua quidem convocatione personaliter comparentes senior et studiosi tunc Bursam D. Iurisperitorum inhabitantes gravi in quaerela ad dominum rectorem et doctores tam dicto quam scripto proposuerunt sua incommoda, quibus illam bursam inhabitantes assidue premuntur.
[k. 36v]

Primum. Quia illis pecunia pro mensa communi fundata non extraditur, et quae extraditur non in tempore competenti, ut pro commoditate fori minori precio necessaria sibi coemere possint. Decretum est ex unanimi domini rectoris universitatis et dominorum doctorum iurisprudenciae consensu, tanquam provisorum praedictae bursae, ut domini fiscarii et custodes thesauri atque dispensatores pecuniae publicae semper tempestive pecuniam pro necessitatibus bursae eiusdem extradant. Maxime vero tunc quando ad ipsos senior bursae cum aliquo consiliario vel antiquiore studioso venerint et causam legitimam necessitatis exposuerit. Non prius tamen pecunia denuo danda, quam rationem fecerint ex pecunia primum ab ipsis percepta: ubi si apparuerit seniorem rationabiliter et pro evidenti necessitate bursae mensae communis aliquid de propria pecunia exposuisse ultra pecuniam ipsi per dominos fiscarios datam, ut alacrior ad similia facienda reddatur, statim illi erit solvendum. Et regestrum rationis uniuscuiusque particularis apud eosdem fiscarios reliquat, reservandum pro ratione generali, coram omnibus provisoribus Bursae Iurisperitorum, per praepositum canvocandis per eundem seniorem singulis annis die sancta Helizabet facienda. Quod si in ratione aliqua particulari dubium aliquod emerserit, non remoretur pecuniae numerationem

ipsi seniori et necessitati mensae communis. Dubium vero quam primum ad patres referatur resolvendum et debito modo erratum commissum corrigendum.
[hasła: wspóny stół, prowizor bursy, skarbnik, konsyliarz, rachunki]

Secundum. Proposuerunt se maxime gravari (praesertim cum sint numero pauci) magnis expensis mensae in dandis portionibus pro seniore, coca, tertiano, sine aliquo subsidio externo ad tales expensas: petieruntque se hac in parte iuvari. Decretum itaque est, ut ex communi pecunia ad mensam bursae istius pertinenti singulis hebdomadis additionum decem grossi per fiscarios dentur: nec senior more aliorum conturberniorum teneatur ad bursam ponendam, aut partem ridituum suorum ali quam contribuere ad mensae communis sustentationem sit astrictus. Qvod quidem decretum ad beneplacitum rectoris et doctorum tantum durabit.
[k. 37r]
[hasła: opłaty, wspólny senior, służba, stół]

Tertium.^a Proposuerunt quia omnia pro usu mensae communis empta, statim exhauriuntur et mox deficiunt, petierunt itaque hac in parte sibi prospici et salubre consilium dari. Decretum est, ut una camera ad eam rem accomodetur, pro penu convertatur et clausuris duabus obseretur, a clausuraque una senior unam clavem, ab alia vero aliam consiliarius, vel hebdomadarius habeat; nec unus absque altero eandem carbanam aperire vel ingredi audeat, sub poena per provisores in transgressores arbitranda.

^a Na prawym marginesie: clausura promptuarii.

[hasła: wspólny stół, senior bursy, konsyliarz]

Quartum.^a Proposuerunt se non habere unde salarium familiae, cocae et tertiano solvant, sine quorum ministerio vivere commodenec mensam communem habere possunt, et iam quatuor quartalia se cocae retinuisse exposuerunt. Decretum est, ut salarium familiae ex communi pecunia pro mensa consignata per dominos fiscarios solvatur ad instar aliarum bursarum.

^a Na prawym marginesie: familiae solutio ex communi pecunia.

[hasła: wspólny stół, służba]

Quintum.^a Proposuerunt se gravari intollerabili statuto de negligentibus lectionem aut duas, quo decernitur excludendos, qui neglexerint ^b lectionem aut duas. Decretum est, moderandum esse statutum in poena, ut contra negligentes ex casu aliquo sit poena unius grossi ad usus mensae et coquinae communis convertendi; contra vero negligentes lectiones, disputationes ex temeritate, vel saepenumero, sel semper, remaneat poena exclusionis de bursa.

^a Na prawym marginesie: Lectio[...]; Negligent[ es] lectiones excludant[ ur]. ^b Słowo poprawiane.

[hasła: wykład, zaniedbanie, kara pieniężna, kara wykluczenia]

Sextum. Proposuerunt quia habitationes meliores absentes a bursa retinent, presentes autem et commoditatem meliorem ad studia tractanda desiderantes deteriores possident. Decretum est, ut quicunque sine facultate absentiae nedum a seniore bursae, sed etiam a domino rectore universitatis obtenta, duobus mensibus continue abfuerit, habitatione meliore privetur et ipsius habitatione concessa praesenti, res ipsius omnes et singulae diligenter et fideliter in praesentia bedellorum universitatis vel alterius ipsorum [ k. 37v] et duorum testium conscribantur et in inventaria referantur, atque ad habitationem deteriorem transferantur cum bona provisione a damnis. Interim vero quam primum fieri poterit, ille qui in eius habitationem commigraverit eidem significet sibi concessam esse habitationem ipsius; res vero ex eadem habitatione translatas in habitationem hanc vel illam: ideo curet quam primum venire et rebus suis prospicere, ne si damnum in rebus suis acceperit frustra aliquem lacessere velit, ita praemonitus. Quod decretum in susceptione uniuscuiusque in bursa eidem legatur.

^a Na prawym marginesie: Absente[...]; duobus […] rus ansen[…] sine fac[ ulta] te senior[is] et rec[ to] ris […]. b Słowo poprawiane.

[hasła: mieszkania, nieobecność, bedel]

Septimum. Proposuerunt de stillicidiis non tantum rebus ipsorum, sed edificiis bursae plurimum incommodantibus, et dominus rector ex certis causis ipsum monentibus hanc propositionem distulit ad convocationem universitatis.
[hasła: rektor, zgromadzenie uniwersytetu]

Octavum. Proposuerunt quia libri communitatis eiusdem bursae, qui sint et ubi sint nescitur, quibus studiosi libenter uterentur secundum mentem eorum, qui ipsos legarunt vel donaverunt. Decretum est, ut senior cum duobus consiliariis eosdem libros conscribat et locum, ubi sint ostendat. Domini autem doctores iurisprudentiae facultatem regentes et provisores bursae suae facultatis postquam habuerint eorundem inventarium de ipsis disponent pro commoditate studiosorum eiusdem facultatis et incolarum bursae suae. Similiter debere fieri de tota supellectili ad communitatem spectante.
[hasła: książki, senior nurs, konsyliarz, prowizor bursy, inwentarz biblioteki]

Nonum. Proposuerunt quia studiosi et baccalaurei iurisprudentiae retinent pleraque altaria, ratione quorum pro gloria et honestate eiusdem facultatis residere tenentur circa universitatem et facultatem iurisperitorum, non tamen resident, postulant [ k. 38r] eos compelli ad residentiam personalem, ut augeatur numerus eorum, qui ad mensam communem pertinent et symbolo maiori facto commodius vivatur cum seniore et familia domus. Decretum est et postulatum a domino rectore universitatis, ut tales omnes ad instantiam instigatoris officii citet et cum ipsis secundum statuta, privilegia, conclusiones et consuetudines universitatis ab immemorabili tempore usitatis procedat. [hasła: student, bakałarz, altaria, wspólny stół, rektor uniwersytetu]

Decimum. Proposuerunt quia cum magno incommodo rerum et studiosorum suorum coguntur expectare D. doctores et professores facultatis suae ad explicandas lectiones, qui, ut

apparet, occupantur interim rebus et negotiis vilioribus et alio tempore sine quovis periculo et incommodo facilius expediendis atque sine scandalo transigendis, libro enim posito in cathedra per servitores, vix ipsimet sequuntur in quadra horae auditoribus tunc vel algentibus vel frigentibus, aut intentionem remittentibus animumque despondentibus.

Decretum^aest, ut singuli D. doctores et professores iurisprudentiae secundum statuta universitatis ingrendiantur ad lectiones legendas temporibus et horis competentibus, neque deinceps praetendendum esse illam excusationem hactenus in favorem segniciei usurpatam: non habeo cui legam: ideo expecto auditores. Quod in aliis fieri solet facultatibus ibidem in hac fiat: legant vel servitori, vel parietibus Deo praesente et diligentiam uniuscuiusque et evasivam professionem considerante et auditores successu temporis subministrante; alioquin lectio serius incepta et per decanum annotata pro lectione non habebitur, et tanquam non legerit punietur.

^a Na prawym marginesie: Irrita et irratio nobilis diligentia profes[...].

[hasła: wykładowcy, zaniedbania, wykład, dziekan]