Protokół siódmego posiedzenia Wielkiej Rady Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 2 listopada 1818 r.
Or. Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. S I 77, s. 19–20.
Edycja krytyczna: Mateusz Mataniak.

2 XI 1818

[s. 19] Działo się na posiedzeniu Rady dnia 2 listopada 1818 r.

W obecności Jaśnie Wielmożnego Prezesa Senatu¹ jako Prezesa Rady, tudzież Jaśnie Wielmożnych JX. Woronicza² biskupa krakowskiego, senatora Grodzickiego³, prezesa Appellacyi Nikorowicza⁴, Rektora Uniwersytetu⁵, hrabiego Stadnickiego⁶ delegowanego od Reprezentacyi, senatora Hoszowskiego⁷ zastępcy konserwatora, p. Markowskiego⁸ zastępcy konserwatora i sekretarza Wielkiej Rady⁹.

Przedmiot. Iwińska wdowa po profesorze prosi o wypłacenie zaległej pensji swej od dnia śmierci męża swojego tj. od 27 marca 1816 r. aż do 1 października 1817 r. Uchwalono. Komunikować prośbę JW Rektorowi Uniwersytetu z wezwaniem, aby w tej okoliczności nadesłał Radzie potrzebne objaśnienie.

Przedmiot. Senat Akademicki przedstawia projekt do budgetu na rok 1819/1820 końcem udzielenia względem niego opinii Senatowi Rządzącemu. Uchwalono. Przesłać projekt ten do budgetu Senatowi Rządzącemu do dalszego postąpienia, z zaznaczeniem, że pomiędzy projektami do nowych wydatków znajduje wiele kategorii na uwagę zasługujących.

Przedmiot. Senat Akademicki przedstawia uchwałę Wydziału Matematyczno- Fizycznego w przedmiocie wybrania zastępcy do dawania lekcji matematyki elementarnej zapadłą. Uchwalono. Z pomiędzy trzech kandydatów ubiegających się o dawanie lekcji matematyki elementarnej wezwać p. Szopowicza¹⁰ do dawania tychże lekcji, za wynagrodzeniem 1200 złp z funduszu adiunkta observatori wziąć się mającą, i zapewnić p. Szopowicza, że Wielka Rada przy pierwszym wydarzyć się mogącym wakansie na Katedrę Matematyki wzgląd na niego mieć będzie w konferowaniu mu tej Katedry. O czym Senat Akademicki i JW Rektor zawiadomionymi być mają.

[s. 20] Przedmiot. Senat Akademicki przedstawia opinię swą stwierdzającą zdanie Wydziału Matematyczno-Fizycznego w przedmiocie Katedry Mineralogii. Uchwalono. Wielka Rada zważywszy szczupłość funduszów publicznych tudzież oświadczenie się JW Markowskiego członka swego, iż obowiązuje się dawać naukę

mineralogii tako, jak ją dotąd dawał przy nauce chemii, zostawiając ustanowienie tej Katedry pomyślniejszym dla Skarbu chwilom, tymczasowie opinię Wydziału pobiera do wiadomości.

Przedmiot. Tavernier¹¹ metr fechtowania przy Uniwersytecie Krakowskim uprasza o powiększenie pensji. Uchwalono. Ponieważ Senat Akademicki w projekcie do budgetu proponował jej powiększenie, przeto niniejsza prośba jako tym sposobem zatwierdzona do akt złożoną być ma.

Przedmiot. P. Cordé¹² uprasza o konferowanie sobie Katedry Chirurgii Praktycznej. Uchwalono. Aż do nadejścia raportu od Senatu Akademickiego względem osadzenia tej Katedry, ad acta.

Na czym posiedzenie ukończonym zostało.

[Podpisy] Wodzicki, Darowski.

[hasła: Wielka Rada Uniwersytetu Jagiellońskiego, Senat Rządzący, Senat Akademicki, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, biskup krakowski, konserwator Uniwersytetu Jagiellońskiego, sekretarz Wielkiej Rady UJ, Katedra Chirurgii Praktycznej UJ, Katedra Mineralogii UJ, szkoła fechtunku]

¹ Stanisław Wodzicki (1759–1843): prezes Senatu Rządzącego, polityk o przekonaniach ultrazachowawczych, wróg niezależności UJ, swoją polityką doprowadził do wydania przez rządy państw opiekuńczych Przepisów tymczasowych dla Uniwersytetu (1821), które uchylały liberalny Statut uczelni z 1818 r., zasadniczo ograniczając jej autonomię; cieszył się poparciem Metternicha i Nowosilcowa; położył zasługi w dziedzinie botaniki, autor sześciotomowego dzieła „O hodowaniu, użytku, mnożeniu i poznawaniu drzew, krzewów, roślin i ziół” (1818–1828), J. Sondel, Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 1416–1417.

² Jan Paweł Woronicz (1757–1829): od 1789 kanonik katedralny kijowski, w 1794 czł. Komisji Porządkowej Księstwa Mazowieckiego, 1800 czł. Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie, 1805 kanonik warszawski, 1808 czł. Rady Stanu Księstwa Warszawskiego, 1816 biskup krakowski, 1828 arcybiskup warszawski i prymas Królestwa Polskiego, K.R. Prokop, Poczet biskupów krakowskich, Kraków 1999, s. 214–220.

³ Feliks Grodzicki (ok. 1760–1838): w 1809 członek Tymczasowej Rady Administracyjnej w Krakowie, członek-asesor Komisji Organizacyjnej z ramienia Austrii, od 1815 dożywotni senator WMK, od 1821 komisarz rządowy UJ, poseł do Zgromadzenia Reprezentantów 1817–1818, 1821–1822, PSB t. VIII, Wrocław-Kraków-Warszawa 1959–1960 (J. Bieniarzówna); „Gazeta Krakowska” nr 98 z 7 XII 1817; nr 97 z 5 XII 1821.

⁴ Józef Nikorowicz (1753–1833): od 1815 prezes Sądu Apelacyjnego WMK; studia ukończył na Uniwersytecie Lwowskim, od 1793 prezes Sądu (Trybunału) Szlacheckiego w Tarnowie, od 1797 w Krakowie, członek Wielkiej Rady UJ, wybrany w 1827 na prezesa Senatu Rządzącego, urzędu nie objął, J.Wawel- Louis, Urywki z dziejów i życia mieszkańców Krakowa, red. J. Bieniarzówna, W. Bieńkowski, „Biblioteka Krakowska” nr 117. Kraków 1977, s. 170–171; K. Hoszowski Biografie ośmiu zgasłych członków Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Kraków 1869, s. 37–42.

⁵ Walenty Litwiński (1778–1823): w l. 1801/02 prof. w Katedrze Prawa Natury i Narodów na Uniwersytecie Lwowskim, 1802–1811 suplent (zast. profesora) w Szkole Głównej Koronnej, 1811/12–1822/23 prof. w Katedrze Praktyki Sądowej i Prawa Kryminalnego; 1810 dziekan Wydziału Prawa, 1814/15–1820/21 Rektor UJ, dbał o uzyskanie szerszej autonomii przez uczelnię; uczestnik prac Nadzwyczajnego Zgromadzenia Prawodawczego (7 I–3 III 1818), 1817/1818 poseł do Zgromadzenia Reprezentantów, 1815–1823 sędzia

Sądu Apelacyjnego WMK, od 1815 prezes TNK, 1810 członek loży „Przesąd Zwyciężony”, J. Sondel, op. cit., s. 770–771; PSB, t. XVII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1972, s. 494–495 (R. Dutkowa); P. M. Żukowski, Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 2: 1780–2012, red. D. Malec, Kraków 2014, s. 304–305; „Gazeta Krakowska” 1817, nr 98.

⁶ Antoni T. Stadnicki (1774–1820): działacz edukacyjny i sejmowy w Księstwie Warszawskim i Wolnym Mieście Krakowie; 1809 prezes Komisji do spraw Akademickich, 1812 radca departamentu krakowskiego, uczestnik prac Nadzwyczajnego Zgromadzenia Reprezentantów (7 I–3 III 1818), w l. 1817, 1817/1818, 1819/1820 poseł do Zgromadzenia Reprezentantów, od 1816 członek TNK, 1818 członek Wielkiej Rady UJ, PSB, t. XLI, Warszawa–Kraków 2002, s. 376–378 (J. Wyrozumski, M. Czeppe); „Gazeta Krakowska” 1817, nr 14, 98, 99; 1818, nr 5, 9, 44; 1819, nr 99; 1820, nr 8.

⁷ Mikołaj Hoszowski (1778–1828): senator WMK, w 1809 czł. Centralnej Komisji Rządu Tymczasowego, od 1816 sędzia Sądu Apelacyjnego WMK, od 1816 członek Komitetu Prawodawczego, w l. 1817–1828 marszałek sejmowy, od 1816 członek TNK, w l. 1817/18, 1824/25–1827/28 zast. profesora w Katedrze Umiejętności Politycznych; 1818/19–1822/23 profesor tamże, w 1824 dziekan Wydziału Prawa UJ, P. M. Żukowski, op.cit., s. 189–190; PSB, t. X, s. 33–34 (C. Bąk).

⁸ Józef Markowski (1758–1829): profesor chemii i mineralogii UJ, kilkakrotny dziekan Wydziału Lekarskiego; od 1782 studiował nauki matematyczno-fizyczne i lekarskie, stypendysta Komisji Edukacji Narodowej, w okresie pobytu w Paryżu prywatny lekarz cesarzowej Józefiny, położył duże zasługi w zakresie dydaktyki chemii, zorganizował i wyposażył gabinet chemiczny, od 1817 wykładowca mineralogii; w 1818 Nowosilcow jako konserwator UJ powołał go na swojego zastępcę, w tym charakterze Markowski okazał się zausznikiem władz zaborczych, J. Sondel, op. cit., s. 820–821.

⁹ Wincenty Darowski (1787–1862): dr praw UJ, od 1816 r. urzędnik WMK, w tym sekretarz generalny Senatu Rządzącego (do 1843), czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, w l. 1846–1851 prezes Komitetu Gospodarczo-Rolniczego (późniejszego Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego), zwolennik uwłaszczenia chłopów, PSB, t. IV, Kraków 1937, s. 443 (W. Sobociński).

¹⁰ Franciszek Szopowicz (1762–1839): profesor matematyki Uniwersytetu Krakowskiego, pedagog; od 1818 prof. w Katedrze Matematyki Elementarnej, 1831–1833 senator WMK, czł. TNK oraz Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk, Poczet sołtysów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miasta Krakowa (1228–2010), red. B. Kasprzyk, Kraków 2010, s. 771; J. Sondel, op. cit., s. 1437; K. Mrozowska, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1795 – 1850, [w:] Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1765 – 1850, t. 2, cz. I, red. K. Opałek, Kraków 1965 s. 107, 111.

¹¹ Aleksander Tavernier: nauczyciel fechtunku, Kalendarzyk polityczny Wolney i niepodległey Rzeczypospolitey Krakowskiey pod opieką Trzech Nayjaśniejszych i Najpotężnieyszych Monarchów zostaiącey na rok 1819, Kraków 1819, s. 55.

¹² Mikołaj Cordé (1745–1821): chirurg, zastępca profesora Kliniki Chirurgicznej i Położniczej, doctor honoris causa Uniwersytetu Krakowskiego, w okresie Księstwa Warszawskiego otrzymał zastępczo wykłady chirurgii praktycznej na Wydziale Medycznym i prowadził je w latach 1810–1811 i 1815–1819, J. Sondel, Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 248; PSB, t. IV, Kraków 1937, s. 95 (L. Wachholz); Kalendarzyk polityczny.. na rok 1819, s. 52.